فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۳۹] حکم بنای گنبد بر قبور... و آیا برای جواز این عمل می‌توان از گنبد قبر رسول الله ج استدلال کرد؟

[۳۹] حکم بنای گنبد بر قبور... و آیا برای جواز این عمل می‌توان از گنبد قبر رسول الله ج استدلال کرد؟

س: افرادی وجود دارند که برای توجیه و جواز بنای گنبد بر قبور صالحان و بزرگان، از گنبد سبز آرامگاه شریف رسول الله ج استدلال می‌کنند...

آیا استدلال این‌‌ها به‌جا و درست است، و اگر درست نیست، چگونه به تردید آن‌‌ها بپردازیم؟

ج: نمی‌توان از گنبدی که توسط مردم بر قبر رسول الله ج بنا گردیده، برای جواز ساختن گنبد بر قبر صالحان و یا دیگران استدلال نمود، چون گنبدی که بوسیله‌ی مردم بر قبر شریف رسول الله ج ساخته شده است عملی حرام است و انجام دهندگان آن گنهکارند، به دلیل آن‌‌ها با حدیثی که ابوالهیاج اسدی س از علی ابن ابی‌طالب س نقل کرده مخالفت نموده‌اند. ابوالهیاج می‌گوید: علی ابن ابی‌‌طالب س به من گفت: «ألاَ أبْعثكَ عَلَي مَا بَعَثَنِيْ عَلَيْهِ رَسُول اللهِ ج: «لاّ تَدَعَ تِمْثَالاَ إلاّ طَمَسْتَهِ، وَلاَ قَبْراً مُشْرِفاً إلاّ سَوَّتيهُ» [۹۰۰]. «آیا تو را برای کاری که رسول الله ج مرا برای آن مأموریت داد نفرستم»؟ «این که از هیچ مجسم و قبر بلندی فروگذار مشو و آن‌‌ها را واژگون ساخته و با خاک یکسان کن».

همچنین حدیث جابر س است که رسول الله ج از گچ‌کاری قبر و نشستن و بنای ساختمان بر آن نهی فرموده است [۹۰۱].

پس هیچ‌کس نمی‌تواند، بوسیله‌ی عمل حرامی‌برای جواز عمل حرام دیگری احتجاج و استدلال نماید، چون مقایسه‌ی با سخن یا عمل هیچ‌کس دیگری جایز نیست، زیرا ایشان مسئول تبلیغ از سوی الله تعالى است و اطاعت از پیامبر و پرهیز از مخالفت کردن با ایشان بر انسان واجب است؛ الله تعالى در این خصوص فرموده است: ﴿وَمَآ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُواْۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ [الحشر: ۷]. «احکام و دستوراتی که پیامبر به شما می‌دهد به آن چنگ بزنید و از آنچه که شما را باز می‌دارد دست بردارید».

آیات بی‌شماری وجود دارد که انسان را به اطاعت از الله و رسول الله ج دستور و ارشاد می‌کنند. دلیل دیگری برای تحریم ساخت و ساز گنبد بر قبور این است که این عمل از اسباب شرک است و موجب می‌شود که انسان صاحب آن قبر را به الله تعالى شریک می‌سازد، بنابراین، بستن راه‌‌هایی که منتهی به شرک می‌شوند واجب است.

وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم

فتاوای انجمن دایمی بحوث علمی و افتا (۹/۸۲، ۸۳)

[۹۰۰] مسلم (۹۶۹). [۹۰۱] مسلم (۹۷۰).