[۱۰۲] گفتن جمله‌ی (اگر الله بخواهد من مومنم!)
س: حکم فردی که می‌گوید: انشاء‌الله من مؤمنم، چیست؟
ج: این که می‌گوید: انشاء‌الله من مؤمنم، این مسئله را علما استثنای در ایمان می‌نامند و بحثی تفصیلی دارد:
اول: اگر منشأ این استثنا شک در اصل ایمان باشد که حرام و حتی کفر است، چون ایمان امری قطعی است و شک آن را نفی می‌کند.
دوم: اگر این حرف را از بیم تزکیه‌ی نفس، گواهی بر محقق نمودن ایمان در گفتار، رفتار و اعتقاد بزند، این به خاطر بیم از چیز‌های ممنوع و ناجایز واجب است. یعنی شخصی می‌گوید: بنده دارای ایمان حقیقی و کاملی نیستم که بتوانم تمام گفتار، رفتار و مسایل اعتقادی خودم را با قوانین شرع انطباق دهم.
سوم: اگر هدف از گفتن این سخن (استثنا) تبرک جستن با ذکر مشیئت الله، یا بیان علت یا به این نیت باشد که آنچه در قلب اوست با اراده و خواست الله است، با چنین نیتی جایز است. و معلق نمودن بدین صورت به هدف بیان علّت- با تحقق چیزی که به آن وابسته است، منافاتی ندارد، چرا که تعلیق بدین صورت در مسایلی که محقق شده است وجود دارد.
مانند: این‌که الله‌تعالی می‌فرماید: ﴿لَتَدۡخُلُنَّ ٱلۡمَسۡجِدَ ٱلۡحَرَامَ إِن شَآءَ ٱللَّهُ ءَامِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمۡ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ﴾ [الفتح: ۲۷]. «بطور قطع همه‌ی شما به خواست الله وارد مسجد الحرام می‌شوید در نهایت امنیت و در حالی که سرهای خود را تراشیده یا کوتاه کرده‌اید..».
پیامبر ج در دعای زیارت قبور می‌فرماید: «إن شاءالله بكم لاحقون»: (به خواست الله به شما خواهیم پیوست). به این ترتیب روشن شد که به طور مطلق حکم کردن در مسئله‌ی استثنا در ایمان درست نیست: بلکه باید با همین شرح و تفصیلی که ذکر شد، حکم شود.
الشیخ محمد بن عثیمین- ألفاظ و مفاهیم فی میزان الشریعة، ص (۱۰)