[۱۶۱] همکاری با کارگران جهت ادای حج و عمره
س: آیا مدیر شرکت اجازه دارد که کارگران را از ادای عمره جلوگیری کند با توجه به این که فرصت برای آنان در زندگی پیش آمده است؟ نصیحت شما به این مدیران چیست؟
ج: ما به مدیران شرکت‌ها و سرپرست کارگران سفارش می‌کنیم با کارگران مهربان باشند، و در انجام طاعات و عبادات با آنان همکاری نمایند، از جمله در ادای مناسک حج با آنان مساعدت نمایند؛ زیرا کارگران بعد از اینکه به شهر و دیارشان برگردند معمولاً قادر به ادای حج نخواهند شد؛ به دلیل مشقت سفر، هزینه‌ی بالا، محدودیت و موانع دیگر. بنابراین هرگاه فرصتی پیش آمد تا کارگران به حج بیت الله الحرام بروند باید به آنان اجازه داد و نباید کفیل مانع شود؛ زیرا شرایط رفتن به حج مهیا شده است و موانع هم برطرف شده است.
از طرفی برای حج بیت الله الحرام در کار خلل ایجاد نمی‌کند زیرا این کار در مدّت کوتاهی در حدود، ده روز با رفت و برگشت انجام می‌شود. چنانچه کارگران زیاد هستند می‌توانند رفتن به حج را برایشان نوبتی کند گروهی در سال جاری و گروهی در سال آینده. باید دانست که موافقت مدیر با انجام مناسک حج برای کارگران، تعاون و همکاری بر نیکی و تقوا است که به یکی از ارکان اسلام عمل می‌شود. عمره را در طول سال می‌توان انجام داد، و هر وقت کفیل خواست به کارگرانش اجازه دهد تا عمره را انجام دهند و از طرفی عمره وقت‌اندکی می‌گیرد در حدود دو روز. اگر کفیل و سرپرست، مخارج حج وعمره‌ی کارگران را خودش پرداخت نماید اجر و پاداش بزرگی حاصل نموده است. اگر کفیل هزینه‌ی حج و عمره‌ی کارگران را از طرف خودش پرداخت ننمود کارگران خودشان آن را تقبل نمایند. در هر حال در صورت کامل بودن شرایط و انتفای موانع، کفیل نمی‌تواند مانع از رفتن کارگران به حج و یا عمره شود.
شیخ ابن جبرین- الدرالثمین فی فتاوی الکفلاء والعاملین، ص (۶۱-۵۹)