فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۶۰] شرایط رضاعت

س: شیر خوارگی‌ای که حرمت را ثابت می‌کند کدام است؟

ج: رضاعتی که حرمت را ثابت می‌کند رضاعتی است که این پنج شرط در آن موجود باشد:

۱- کودک از زنی شیر بخورد، پس بنابراین اگر دو کودک از شیر یک گوسفند بخورند، برادر رضاعی همدیگر قرار نمی‌گیرند.

۲- باید پنج بار یا بیشتر به صورت متفرق شیر بخورد، پس اگر کمتر از پنج بار شیر بخورد، حرمت ثابت نمی‌شود.

۳- شیر خوردن در دوران شیر خوارگی باشد. چون پیامبر ج فرموده است: که باید در دوران شیر خوارگی باشد، و اگر بعد از دوران شیر خوارگی کسی از کسی شیر خورد، حرمت ثابت نمی‌شود.

گفته‌اند دوران شیر خوارگی از تولد تا دو سالگی است و بعد از دو سالگی کودک شیر خوردن حرمت را ثابت نمی‌کند. گفته‌اند دوران شیر خوارگی تا وقتی است که کودک از شیر گرفته می‌شود و این صحیح تر به نظر می‌آید. پس هرگاه کودک از شیر گرفته شد و او دیگر با شیر مادر تغذیه نمی‌کرد و غذا می‌خورد، در این وقت شیر خوردن تأثیری ندارد.

دلیل شرط اول فرموده الهی است که می‌فرماید: ﴿وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ﴾ [النساء: ۲۳]. «و مادران شما که به شما شیر داده اند».

دلیل شرط دوّم حدیثی است که مسلم از عایشه ل روایت می‌کند که گفت: «در قرآن ده بار شیر خوردن به عنوان ثابت کننده نازل شده بود. سپس ده بار منسوخ شد و پنج بار مقرر گردید» [۱۴۲۵].

دلیل شرط سوم فرموده‌ی رسول اکرم ج است که می‌فرماید: «إِنَّمَا الرَّضَاعَةُ مِنْ الْـمَجَاعَةِ» [۱۴۲۶]. «رضاعت وقتی حرمت را ثابت می‌کند که به خاطر رفع گرسنگی داده می‌شود».

روایت است که پیامبر ج می‌فرماید: «لَا رَضَاعَ إِلَّا مَا أنشَزَ العَظمَ، وکَانَ قَبلَ الفِطَامِ» [۱۴۲۷] «حرمت رضاعت فقط در زمانی است که شیر خوردن استخوان را رشد می‌دهد و قبل از زمان گرفتن بچه از شیر است».

فتوا با امضای شیخ ابن عثیمین

[۱۴۲۵] مسلم (۱۴۵۲). [۱۴۲۶] بخاری (۵۱۰۲،۲۶۴۷) مسلم (۱۴۵۵). [۱۴۲۷] ترمذی (۱۱۵۲) والنسائی فی (الکبری) (۵۴۶۵) من حدیث أم سلمه ل بلفظ:«لَا يُحَرِّمُ مِنْ الرِّضَاعَةِ إِلَّا مَا فَتَقَ الْأَمْعَاءَ فِي الثَّدْيِ وَكَانَ قَبْلَ الْفِطَامِ» و قال الترمذی: «هذا حدبث حسن صحیح» و قد أخرج أبوداود (۲۰۶۰،۲۰۵۹) الشطر الأول منه، من حدیث ابن مسعود س .