فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۵] حکم دادن زکات به گدایان و سؤال کنندگان

س: تعداد زیادی از گدایان اعم از مرد، زن، کودک با سنین و شکل‌‌های مختلف در بازار، خیابآن‌‌ها و مساجد دور می‌زنند و دست کمک به‌سوی مردم دراز می‌کنند. انسان در برابر این پدیده حیران می‌شود که با اینان چگونه رفتار کند؟ آیا صدقات و اموال زکات را به این‌‌ها بدهیم یا نه؟ لطفاً موضوع را توضیح دهید! الله تعالی به شما جزای خیر عنایت بفرماید!.

ج: حکم این مسئله با مختلف بودن حالات و افراد متفاوت می‌شود؛ مشاهده شده که بسیاری از سؤال کنندگان و گدایان نیازمند نیستند، بلکه در بین آن‌‌ها افرادی ثروتمند و پولدار دیده می‌شود، ولی از آنجا که به گدایی عادت نموده‌اند، نمی‌توانند از آن دست بکشند؛ پس هرگاه مردان نیرومند و با نشاطی را دیدید که دست گدایی به‌سوی شما دراز می‌کنند به آنان چیزی ندهید، چون آن‌‌ها می‌توانند مانند سایر کارگران به کار و زحمت بپردازند. روش شناخت کودکان غیر نیازمند بدین شکل است که اگر با روحیه و جرأت سؤال کنند معلوم می‌شود که سؤال کردن را عادت خود قرار داده و با حفظ اوراد و دعا‌هایی در این کار حرف‌های شده‌اند. امّا زنان با کثرت تردد و آمد و شد در بازار قابل شناسایی هستند. به هر حال اگر معلوم شود که شخصی گدایی را شغل خود کرده و به آن خو گرفته، فوراً او را گرفتار کرده و به زنجیرش بکشید و به اداره‌ی مبارزه با گدایی معرفی نمایید.

از گفتار و املای شیخ ابن جبرین