فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۷] حکم تعیین مقدار وصیت به یک سوم

س: چرا وصیت به بیشتر از یک سوم مال جایز نیست؟

ج: زیرا حق وارثان متعلّق به ما ترک میت است؛ چنانچه وصیت به بیشتر از یک سوم جایز می‌بود حق وارثان ضایع می‌شد، بر همین اساس وقتی که سعد بن ابی وقاص س از رسول الله ج اجازه خواست تا نصف مالش را وصیت نماید، پیامبر ج اجازه نداد، سعد س اجازه خواست تا یک سوم مالش را وصیت کند، پیامبر ج اجازه داد و فرمود: «الثُّلُثُ والثُّلُثُ كَثيرٌ. إنَّكَ أَنْ تَذَرْ وَرَثَتَكَ أغنِيَاءَ خيرٌ مِنْ أنْ تَذَرَهُمْ عَالَةً يتكفَّفُونَ النَّاسَ». «می‌توانی یک سوم را وصیت نمایی، در حالی که یک سوم زیاد است ؛ اگر تو ورثه خود را در حالی وداع نمایی که اغنیا باشند بهتر از آن است که آن‌‌ها را در حالی ترک نمایی که فقیر و بینوا باشند و بر اثر فقر و بینوایی به‌سوی مردم دست دراز نموده و سؤال کنند» [۱۲۸۱].

رسول الله ج در این حدیث مبارک، حکمت منع وصیت به بیشتر از یک سوم مال را بیان فرموده است؛ چنانچه اگر میت از یک سوم بیشتر وصیت نمود و وارثان اجازه دادند، اشکالی در این کار نیست.

شیخ ابن عثیمین – فتاوی نور علی الدرب (۲/۵۵۹)

[۱۲۸۱] بخاری (۱۲۹۵، ۲۷۴۲، ۲۷۴۴، ۳۹۳۶، ۴۴۰۹، ۵۳۵۴، ۵۶۵۹) و مسلم (۱۶۲۸).