فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۴۳] حکم تقدیم هدایا به کارگران و قبول کردن آن

س: کارمند یکی از شرکت‌‌های صیانت و رسیدگی به وسایل خانگی هستم که حقوق ثابتی از شرکت دریافت می‌کنم، بعضی از اوقات که جهت تعمیر وسایل- اعم از تلویزیون، یخچال و...- از طرف شرکت به منازل فرستاده می‌شوم صاحب منزل پس از اتمام کارم به بنده هدی‌های می‌دهد و من هم آن را قبول نمی‌کنم، ولی آنان با اصرار زیاد آن را به من می‌دهندة حکم قبول کردن این هدیه چیست؟

ج: احتیاط و تقوا در این است که هدیه را قبول نکند؛ زیرا رسول الله ج عبدالله بن اللُّتْبِیه س را برای جمع آوری زکات فرستادند؛ هنگام بازگشت گفتند: این اموال برای شماست و این را به من هدیه داده‌اند، رسول الله در جمع اصحاب سخنرانی نموده و فرمودند: «أَفَلاَ قَعَدَ فِيْ بَيْتِ أَبِيْهِ أَوْ فِيْ بَيْتِ أُمِّهِ حَتَّي يَنْظُرَ أَيُهْدَي أِلَيهْ أَمْ لا؟!» [۱۲۷۰]. «پس چرا در منزل پدر و یا منزل مادرشان ننشستند که ببینند آیا به او هدیه داده می‌شود یا خیر»؟!.

نوع تعبیر و بیان رسول الله ج که فرمودند: «أَفَلاَ قَعَدَ فِيْ بَيْتِ أَبِيْهِ أَوْ فِيْ بَيْتِ أُمِّهِ» بیانگر سببی است که افرادی را که در مشاغل عمومی کار می‌کنند از پذیرفتن هدیه بر حذر می‌دارد. بنابراین اگر شما در منزل خود می‌نشستید به شما چیزی هدیه نمی‌دادند... احتیاط و تقوا در آن است که شما جز حقوقی که از طرف شرکت دریافت می‌کنید چیزی دیگر را قبول نکنید.

شیخ ابن عثیمین- فتاوی للموظفین و العمال، ص (۶۷، ۶۸)

[۱۲۷۰] بخاری (۲۵۹۷)و مسلم (۱۸۳۲).