[۳۱۹] حکم ناسزاگویی به زمان
س: ناسزا گفتن به دهر و زمان چه حکمی‌دارد؟
ج: بد و بیراه گفتن به زمان به سه قسم تقسیم می‌شود:
قسم اول: این‌که قصدش صرفاً خبردادن باشد نه ملامت؛ و این جایز است؛ مثلاً می‌گوید: از شدت گرما یا سرما امروز کلافه شدیم و... زیرا مدار اعمال نیت است.
قسم دوم: شخصی به زمان بد و بیراه گفته و آن را فاعل و خالق بداند، بدین صورت که زمان را چرخاننده‌ی امور از حالتی به حالتی دیگر تصور نماید و این شرک اکبر است. زیرا این شخص با انتساب حوادث به طرف غیر الله در واقع خالقِ دیگری را با الله تعالى شریک قرار داده است.
قسم سوم: شخصی به زمان بد و بیراه می‌گوید و در عین حال معتقد است که فاعل اصلی الله تعالى است؛ ولی باز هم اقدام به ناسزا گویی علیه زمان می‌کند، چون زمان ظرفی است برای امور ناپسند. این قسم نیز حرام است، زیرا منافی با صبر است. البته موجب خروج از دین اسلام نمی‌باشد، زیرا این شخص مستقیماً به الله تعالى ناسزا نمی‌گوید، چنانچه مستقیماً به الله تعالى ناسزا بگوید کافر می‌گردد.
شیخ ابن عثیمین- مجموعه فتاوا و رسایل (۱/۱۹۷- ۱۹۸)