فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۸] اجتماع برای تلاوت قرآن کریم

س: چه می‌فرمایند در مورد مردی که تعدادی از مردم را در خانه‌اش جمع می‌کند و آن‌‌ها با هم تعدادی از آیات قرآن را تلاوت می‌کنند، سپس برای خود و مسلمین دعا می‌نمایند، آنگاه صاحب خانه آن‌‌ها را برای صرف غذایی که قبلاً برایشان آماده شده فرا می‌خواند و بعد از میل غذا بر می‌گردند و می‌روند؟

ناگفته نماند که میزبان جزء‌هایی از قرآن را بین دعوت شدگان تقسیم می‌کند که هر کسی یک جزء را می‌خواند و بعد از پایان خواندن، یکی برای آن‌‌ها و مسلمین دعا می‌کند. می‌گویند که آن‌‌ها قرآن را دسته جمعی برای تبرک ختم کرده‌اند.

ج: الحمد لله والصلوة والسلام علی رسوله وآله وصحبه وسلم.. وبعد:

اول اینکه جمع شدن برای تلاوت قرآن وخواندن آن به این صورت که یکی بخواند ودیگران گوش کنند و آنچه را که خوانده‌اند بررسی نمایند و برای فهمیدن معانی آن بکوشند مطلوب و قربتی است که خداوند آن را می‌پسندد، و در برابر آن پاداش فراوان می‌دهد. مسلم در صحیح خود و ابوداود از ابوهریره سروایت کرده‌اند که گفت: پیامبر ج فرمود: «مَا اجْتَمَعَ قَوْمٌ فِي بَيْتٍ مِنْ بُيُوتِ اللَّـهِ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّـهِ وَيَتَدَارَسُونَهُ بَيْنَهُمْ إِلَّا نَزَلَتْ عَلَيْهِمْ السَّكِينَةُ وَغَشِيَتْهُمْ الرحمه وَحَفَّتْهُمْ الْـمَلَائِكَةُ وَذَكَرَهُمْ اللَّـهُ فِيمَنْ عِنْدَهُ» [۱۴۸۲]. «هیچ گروهی در خان‌های از خانه‌‌های الله تعالی برای تلاوت و مطالعه‌ی قرآن گرد هم نمی‌آیند؛ مگر آن که آرامش بر آنان نازل می‌شود، و رحمت آنان را می‌پوشا ند و ملائکه آنان را احاطه می‌کنند، و الله تعالی آن‌هارا در میان کسانی که نزد او هستند یاد می‌کند».

دعا بعد ازختم قرآن جایز و مطلوب است؛ اما نباید به صورت همیشگی باشد و نباید در دعا بعد از ختم قرآن به عبارت‌‌های مشخصی چنان که گویا سنت است پایبند بود. زیرا چنین چیزی از پیامبر ج ثابت نیست؛ بلکه فقط بعضی از صحابه این کار را کرده‌اند، همچنین دعوت حضار برای صرف غذا اشکالی ندارد به شرطی که به عنوان عادتی بعد از خواندن نباشد.

دوم این که توزیع جزء‌هایی از قرآن بین حاضران برای آن که هرکسی برای خودش بخشی یا جزئی از قرآن را بخواند، برای هر یکی ختم قرآن به شمار نمی‌آید و فقط به قصد تبرک، خواندن قرآن، نوعی نقص و کوتاهی است؛ چون هدف از قرآن قربت و نزدیکی به الله تعالی و حفظ آن و تدبّر در آن و فهمیدن احکام قرآن و درس عبرت گرفتن از بیانات آن و به دست آوردن پاداش و ثواب می‌باشد. همچنین تمرین زبان برای تلاوت قرآن و فواید دیگری مد نظر است.

و بالله التوفیق و صلی الله علی نبینا محمد و اله و صحبه و سلم

انجمن دائمی، بدع الناس فی القرآن ص۱۲، ۱۱

[۱۴۸۲] بخشی از حدیثی که مسلم ۲۶۹۹ و ابوداود (۱۴۵۵) و ترمذی۲۹۴۶ روایت کرده است.