فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۴۰] حکم انتشار تعزیه در روزنامه‌ها

[۴۰] حکم انتشار تعزیه در روزنامه‌ها

س: تعزیه گویی برای برخی از مردم به خاطر درگذشت بستگانشان، در ستون‌‌های بزرگ بعضی از روزنامه‌‌ها انتشار می‌یابد و چه بسا کتابت به رنگ سفید بر اوراق سیاه انجام می‌گیرد و احیاناً به نوشتن جمل‌های اکتفا می‌کنند... بفرمایید که حکم عمل مذکور چیست؟

ج: تعزیه گویی دعایی برای مرده و خانواده‌ی او جایز است به شرط آن که در محدوده‌ی گفتار‌ها و عملکرد رسول الله ج باشد، به این صورت که تعزیه گو به برادر مصیبت دیده‌اش بگوید: (الله عزای شما را نیکو بگرداند و ضایع شما را جبران نموده و مرده‌تان را مورد بخشش قرار دهد). چنانچه آن شخص از او دور باشد، اشکالی ندارد که برای او نام‌های بنویسد و تعزیه‌ی مذکور را در آن نامه قید کند.

اما اعلان خبر وفات میت در روزنامه‌‌ها ضرورتی ندارد، مگر آن که هدف از آن معلوم ساختن کسانی باشد که حقوقی بر گردن میت دارند تا از این طریق باخبر شده و به استیفای حقوق خود اقدام نمایند؛ و یا این که هدف از آن بیان مکان نماز جنازه باشد تا مردم خود را در آن مکان جهت شرکت در نماز جنازه برسانند.

ولی اگر هدف نوحه خوانی و مدیحه سرایی باشد چنین عملی هرگز جایز نیست، چون این عمل گاهی به زیاده‌رویی و مبالغه گویی منجر می‌شود و همچنین این عمل مستدعی تکالیف مالی نیز می‌شود که در ازای اعلان به صاحبان روزنامه پرداخت می‌شود و این عملی است که هیچ سودی به دنبال ندارد. همچنین[پخش] اعلامیه برای مشخص کردن مکان عزاداری و تشکیل جلسات نوحه خوانی ناجایز است. جریر بن عبدالله س گفته است: «كُنّا نَرَي الإجْتَمِاعَ إلَي أهْلِ الميّت وَصَنْعَةَ الطّعَامِ مِنَ النِّيَاحَةِ» [۹۰۲]. «ما جماعت صحابه، جمع شدن در نزد خانواده میت و پختن خوراک برای مردم را مانند نوحه خوانی می‌دانستیم».

شیخ فوزان – المنتقی (۲/۲۸۴)

[۹۰۲] مسند احمد (۲/۲۰۴)، ابن ماجه (۱۶۱۲)، طبرانی در «الکبیر» (۲۲۷۹) شیخ آلبانی آن را در «صحیح ابن ماجه» صحیح قرار داده است (۱۳۰۸).