فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۲]حکم جانب داریِ قاضی ازیکی از دو طرف دعوا

س: قاضی‌ای که از یکی از دو طرف دعوا جانب داری می‌کند؛ و او را تلقین می‌کند و طرف دیگر را تهدید می‌کند که اگر حکم صادره را نپذیرد با او برخورد می‌کند، آیا این نوع قضاوت شامل وعیدی است که در حدیث آمده: «قَاضِيَانِ فِي النَّارِ وَقَاضٍ فِي الْـجَنَّةِ». «دو گروه از قاضیان جهنمی هستند و یک گروه از قضات، در بهشت هستند» [۱۴۶۲].

ج: بر قاضی حرام است که از یکی از دو طرف دعوا جانب داری کند.

جانب داری از یکی از دو طرف دعوا ظلم است. مستحق است که چنین قاضی‌ای از کار بر کنار شود. قاضی با این کارش در قیامت مستحق وعید است. بنابراین فردی که قاضی او را تهدید می‌کند، عملکرد قاضی را گزارش کند. ایشان باید دادخواستی تنظیم کنند و خواهان رسیدگی پرونده در دادگاه تجدید نظر شوند.

عملکرد قاضی با این شیوه، قاضی را در ردیف کسانی قرار می‌دهد که بدون علم و دانش قضاوت می‌کنند، یا مانند کسی است که حق را می‌شناسد؛ اما بر خلاف آن قضاوت می‌کند.

هرگاه فردی از یکی از قضات مشاهده نمود که با یکی از دو طرف دعوا شدت برخورد را در پیش می‌گیرد و از دیگری جانب داری و حمایت می‌کند، قاضی را نصیحت کند و عذاب آخرت را برای او گوشزد نماید.

فتوا با امضای شیخ ابن جبرین

[۱۴۶۲] جزء من حدیث اخرجه: أ بو داود (۳۵۷۳)، والترمذی (۱۳۲۲)واللفظ له، وابن ماجه (۲۳۱۵)، والبیهقی فی «السنن الکبری» (۲۰۱۴۲).وصححه الأابانی فی «صحیح أبی داود» (۳۰۵۱).