فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۷] دعوت به نیکی... نه بر مبنای تکفیر

[۷] دعوت به نیکی... نه بر مبنای تکفیر

س: از مسایلی که در بیداری اسلامی معاصر مشاهده می‌شود این است که بعضی تحت تأثیر گروه‌‌های گمراه مانند: خوارج و معتزله، افراد و گروه‌‌هایی را تفکیر می‌کنند و توسل به زور را علیه گناهکاران و فاسقان مسلمان جایز می‌دانند. نظر شما در این‌باره چیست؟

ج: این خط و مشی غلط است، چرا که اسلام از سختگیری در دعوت نهی کرده است: ﴿ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ [النحل: ۱۲۵]. «[ای پیغمبر!] مردمان را با سخنان استوار و اندرزهای نیکو به راه الله فراخوان، و با ایشان به شیوه‌ی هر چه نیکوتر و بهتر گفتگو کن».

و به موسی و هارون علیهما السلام درباره‌ی چگونگی رویارویی با فرعون می‌گوید: ﴿فَقُولَا لَهُۥ قَوۡلٗا لَّيِّنٗا لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوۡ يَخۡشَىٰ٤٤ [طه: ۴۴]. «سپس به نرمی با او (درباره ایمان) سخن بگویید، شاید (غفلت خود و عظمت الله را) یاد کند و از عاقبت کفر و طغیان خویش بهراسد».

اگر زور با زور پاسخ داده ‌شود، قطعاً پیامدی جز خلاف هدف مورد نظر نخواهد داشت و آثار آن بر مسلمانان بسیار بد و منفی خواهد بود.

آنچه از ما خواسته شده است، این است که با حکمت و روشی نیکو و با نرمی مردم را دعوت دهیم چرا که زور و سخت گیری و بی‌احترامی با مدعوین از اسلام نیست. بر مسلمانان واجب است که به روش رسول الله ج عمل کنند و توجیهات قرآن را سرلوحه‌ی کار خود قرار دهند.

تکفیر هم ضوابط و قوانین شرعی مخصوص به خود را دارد. اگر کسی مرتکب یکی از نواقض اسلام- که علمای اهل سنت و جماعت ذکر کرده‌اند- شود بعد از اقامه‌ی حجت، حکم کفرش صادر می‌شود، اما اگر مرتکب نواقض نشود کافر نمی‌شود.

الشیخ الفوزان- کلمات مضیئة لأصحاب الفضیلة العلماء

فی الإرهاب، ص (۱۱۹، ۱۲۰) جمع: عمروعبدالمنعم سلیم