فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۵] ممانعت از ازدواج دختران بخاطر دریافت حقوقشان

س: حکم شریعت در مورد پدرانی که بخاطر دریافت حقوق ماهیانه‌ی دخترانشان از ازدواج آنان جلوگیری می‌کنند چیست؟

ج: این کار حرام است، چنانچه ولیّ دختر کسی غیر از پدر باشد، اجازه ندارد از اموال دختر استفاده کند. چنانچه ولیّ و سرپرست دختر پدر باشد، می‌تواند بقدری که نیاز دارد بدون این که دختر متضرر شود برای خودش بردارد. در هرصورت پدر اجازه ندارد بخاطر طمع در اموال دختر از ازدواج او جلوگیری کند، زیرا این کار بمنزله‌ی خیانت در امانت است.

الله ﻷ می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَخُونُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ وَتَخُونُوٓاْ أَمَٰنَٰتِكُمۡ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٢٧ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞ وَأَنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ٢٨﴾ [الأنفال: ۲۷ – ۲۸]. «ای مومنان به الله و رسولش خیانت مکنید، و در امانات خود نیز آگاهانه خیانت روا مدارید و بدانید که اموال و اولاد شما وسیله آزمایش هستند و بدانید که پاداش بزرگ نزد الله است».

توجه داشته باشید که پروردگار در این دو آیه از خیانت به الله و رسولش در امانت نهی فرموده است، و آیه‌ی دوم صراحت دارد بر این که خیانت در هیچ شرایطی جایز نیست، نه بخاطر در نظر گرفتن مال و نه به منظور رعایت حال فرزندان.

رسول الله ج فرموده‌اند: «إِذَا خَطَبَ إِلَيْكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ دِينَهُ وَخُلُقَهُ فَزَوِّجُوهُ إِلَّا تَفْعَلُوا تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْـأَرْضِ وَفَسَادٌ كبير» [۱۲۹۱] أو قال:«عَرِيض». «هر زمان شخصی که شما دین و اخلاق او را می‌پسندیدید برای خواستگاری (دختر شما) نزدتان آمد او را داماد کنید و در غیر این صورت فتنه و فساد بزرگی زمین را فرا می‌گیرد».

چنانچه پدر یا یکی از اولیای دختر از ازدواج ایشان با خواستگاری که متناسب با شأن و شخصیت ایشان است، جلوگیری نمود، در این صورت سرپرستی دختر از ایشان سلب می‌شود و به یکی دیگر از اولیای نزدیک واگذار می‌شود. چنانچه این عمل از ولی دختر اعمّ از پدر و یا غیر پدر تکرار شد، حق ولایت و سرپرستی از ایشان گرفته می‌شود؛ زیرا چنین سرپرستی فاسق و فاقد شرایط سرپرستی است.

فتوا با امضای شیخ ابن عثیمین

[۱۲۹۱] تخریج حدیث در فتوای سابق گذشت.