فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۱۴۹] حقیقت تشبه با کفار و حکم آن

[۱۴۹] حقیقت تشبه با کفار و حکم آن

س: منظور از مشابهت با کفار، که در شریعت از آن نهی شده است، چیست؟ آیا مشابهت منحصر به مواردی است که مخصوص کفار است؟ یا شامل مواردی می‌شود که در اصل از فرهنگ وارداتی کفار است؛ امّا امروزه به صورت مشترک بین مسلمانان و کفار رایج است. مانند: پوشیدن کت و شلوار و پالتو‌های مدل غربی؟

چنانچه مسلمانانی که چندان به امور دین اهمیت نمی‌دهند از این نوع لباس‌ها استفاده می‌کنند؛ امّا افراد ملتزم و پایبند به شریعت از آن استفاده نمی‌کنند. آیا استفاده‌ی افرادِ ملتزم مشابهت به حساب می‌آید؟

آیا پیراهن آستین کوتاه که امروزه اغلب مردم از مسلمان و کافر آن را می‌پوشند، مشابهت به حساب نمی‌آید؟

میزان تحریم یا کراهیت این موارد تا چه حدی است؟ پوشیدن شلواری که برجستگی‌‌های عورت را نمایان می‌کند، حکمش چیست؟ اصلاً منظور از تجسیم عورت چیست و شامل چه‌اندامی است؟ آیا قسمت ران را هم در بر می‌گیرد؟

حکم استفاده از شلواری که تا حدودی گشاد است و عورت را نمایش می‌دهد، چیست؟

ج: الحمد لله وحده والصلوة والسلام علي رسوله وآله وصحبه... وبعد:

مشابهت با کفار، که در شریعت از آن نهی آمده، شامل عادت‌ها، بدعت‌‌های دینی، عقائد و عباداتی است که مخصوص کفار است. مانند: تراشیدن ریش، بستن کراوات و زنّار [۲۵۹]، جشن‌‌ها و اعیادی که کفار برای خود برگزیده‌اند. بزرگداشت شخصیت‌‌ها با سر بریدن حیوان بر مزار آنان، طواف قبور و استغاثه از اصحاب قبور روی منازل، کشیدن علامت صلیب بر دست و یا جایی دیگر از بدن، به منظور تعظیمِ صلیب و اعتقاد به آن، همچون نصاری.

در مواردی مشابهت با کفار، انسان را به درجه‌ی کفر می‌رساند. مانند: مشابهت با کفار در استغاثه و استعانت از قبور. مانند: اختیار صلیب به عنوان شعار و تبرّک به آنان. مانند: تراشیدن ریش، عرض تبریک به کفار به مناسبت فرا رسیدن اعیادشان. چه بسا که سهل انگاری و بی‌توجهی در موضوعِ مشابهت با کفار، در مواردی که حرام هستند، انسان را به درجه‌ی کفر برساند. العیاذ بالله.

حکم پوشیدن کت و شلوار و پیراهنِ آستین کوتاه و امثال آن: باید یاد آور شد که اصل در پوشش و انتخاب لباس، جواز است. زیرا انتخاب لباس جزو امور عادی است و به سلیقه‌ی افراد بر می‌گردد.

الله تعالى فرموده است: ﴿قُلۡ مَنۡ حَرَّمَ زِينَةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَ لِعِبَادِهِۦ وَٱلطَّيِّبَٰتِ مِنَ ٱلرِّزۡقِ [الأعراف: ۳۲]. «بگو: چه کسی زینت الهی را که برای بندگانش پدید آورده است و روزی‌های پاکیزه و مطبوع را حرام نموده است»؟

موارد استثنا از آیه:

باید توجه نمود که این آیه عام است و جوازی است برای انتخاب هر نوع لباسی؛ مگر آنچه که دلیلی از جانب شرع، بر حرمت یا کراهیت آن آمده است. مانند: پوشیدن لباس ابریشمی‌برای مردان. پوشیدن لباس نازک و شفاف که پوست بدن نمایان باشد. پوشیدن لباس تنگ و چسبان که برجستگی‌های عورت را نمایان کند. چون این دو مورد اخیر، در حکمِ کشف عورت هستند و کشف عورت حرام است.

پوشیدن لباس‌‌هایی که جزو مشخصات کفار است که کفار با آن نوع لباس از دیگران متمایز می‌شوند. پوشیدن این نوع از لباس برای مردان و زنان مسلمان حرام است؛ زیرا رسول الله ج از مشابهت مسلمانان با کفار نهی نموده است.

همچنین مردان از پوشیدن لباس زنان و زنان از پوشیدن لباس مردان منع شده‌اند. رسول الله ج از تشابه مردان با زنان و زنان با مردان نهی فرمود [۲۶۰].

کت و شلوار، لباس مخصوص کفار نیست؛ بلکه در بسیاری از کشور‌ها و شهر‌ها لباس مشترک بین کفار و مسلمانان است. مطلبی که باید دانست این است که چون در بعضی از شهر‌ها پوشیدن کت و شلوار جا نیفتاده است، پوشیدن آن در چنین شهر‌هایی تا حدودی غیر عادی است. به این دلیل که لباس جدیدی است و بر خلاف پوشش محلی است. هرچند که کت و شلوار لباسی است که موافق با عرف و عادت غیر مسلمانان است.

بهتر آن است در شهر‌هایی که مردم کت و شلوار نمی‌پوشند، مسلمان وقت نماز و در مجالس و اماکن عمومی این لباس را نپوشند؛ بلکه همان لباس محلّی و معمول بین عموم افراد را بپوشند.

و بالله التوفیق و صلی علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم.

انجمن دایمی پژوهش‌‌های علمی وافتاء (ع۴۲/۹۴)

[۲۵۹] زنار: چیزی که به کمر بندند مانند پدران روحانی نصاری که زنار به کمر دارند. فرهنگ رائد الطلاب، جبران مسعود، ترجمه: عبدالستار قمری،صفحه ۳۶۷، یاد واره کتاب،۱۳۷۹، تهران. [مترجم] [۲۶۰] بخاری (۵۸۸۵).