فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۸۷] بیانیه کمیته دایم و افتا در مورد سریال (طاش ماطاش)

الحمد لله والصلاة والسلام علي من لا نبي بعده... وبعد:

نظریه اینکه از سال ۱۴۱۶هـ تا سال ۱۴۲۱هـ به مدت شش سال متوالی پرسش‌های زیادی در مورد سریال (طاش ماطاش) مطرح می‌شود؛ چون در این سریال چیز‌هایی وجود دارد که با شریعت و آداب اسلامی مخالف است، و ملاحظات نصیحت کنندگان و پرسشگران را در مورد سریال‌های مذکور به صورت ذیل می‌توان خلاصه کرد:

۱- در این سریال، اهل خیر و اصلاح مورد مسخره و عیب جویی قرار گرفته‌اند.

۲- همراهی زن با مردان بیگانه بدون حجاب و تظاهر به شیرین زبانی و ناز و کرشمه در مقابل مردان بیگانه.

۳- اهانت به احکام شریعت و تشویق به محرمات الهی به عنوان مثال ترک حجاب، و ظاهر کردن زینت برای مردان بیگانه، رانندگی کردن زنان، سفر به کشور‌های کفر و سفر به کشور‌هایی که به فساد معروفند.

۴- در این سریال به کسانی که در مورد زنان و محارم خود حساس و غیرتمندند، طعنه زده شده است.

۵- تحریک شهوت با صحنه‌‌های زشتی که حیا و عفت را از بین می‌برد.

۶- کار‌هایی در این سریال انجام می‌شود که زشت هستند و بر خلاف مروّت و جوانمردی می‌باشند، مثل چسباندن ریش‌های مصنوعی و امثال آن.

۷- انجام عادت‌های بعضی کشور‌ها و مناطق و در آوردن ادای آن‌‌ها و سخن گفتن به لهجه هایشان به صورتی که اهل آن زبان تحقیر می‌شوند و معایب آن‌‌ها اظهار می‌گردند.

کمیته‌ی دایم پژوهش‌های علمی و افتا بعد از بررسی این پرسش‌ها و آگاهی از موضوع این سریال برای همه مسلمین اعلام می‌دارد که:

اوّل: تولید این سریال و فروش آن و ترویج و عرضه کردن آن به مسلمین به خاطر امور زیادی حرام است که از آن جمله عبارتند از:

۱- در این سریال برخی از امور دین و کسانی که به آن‌‌ها عمل می‌کنند به مسخره گرفته شده‌اند. این کار برای سازندگان این سریال بسیار خطرناک است و بیم آن می‌رود که سرانجام بدی داشته باشد.

۲- سریال مذکور مشتمل بر چیز‌هایی است که با شریعت تضاد دارند. مردم را وادار می‌کنند تا علیه احکام دین و شریعت پروردگارشان بشورند و این کار را از طریق ذیل انجام می‌دهند: روابط نامشروع بین زنان و مردان بیگانه را نهادینه می‌کند. حساسیت و غیرت درمورد زنان را عیب می‌گیرد، حجاب را امری بی‌ارزش جلوه می‌دهد، و امور دیگر.

۳- برای کشور‌هایی که در آن شعایر کفر آشکار است و کشور‌هایی که به فساد اخلاقی معروفند تبلیغات می‌کند.

۴- سر دادن نعره‌‌ها و تعصبات جاهلی؛ به مسخره گرفتن عادت و لهجه‌‌ها که تمام این امور با مقاصد شریعت که مبنای آن بر تشویق محبت و برادری و ایجاد روابط حسنه و دوری از عوامل نفرت و دشمنی، است متضاد می‌باشد.

الله تعالی می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ إِخۡوَةٞ فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَ أَخَوَيۡكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ١٠ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَسۡخَرۡ قَوۡمٞ مِّن قَوۡمٍ عَسَىٰٓ أَن يَكُونُواْ خَيۡرٗا مِّنۡهُمۡ وَلَا نِسَآءٞ مِّن نِّسَآءٍ عَسَىٰٓ أَن يَكُنَّ خَيۡرٗا مِّنۡهُنَّۖ وَلَا تَلۡمِزُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَلَا تَنَابَزُواْ بِٱلۡأَلۡقَٰبِۖ بِئۡسَ ٱلِٱسۡمُ ٱلۡفُسُوقُ بَعۡدَ ٱلۡإِيمَٰنِۚ وَمَن لَّمۡ يَتُبۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ١١﴾ [الحجرات: ۱۰ – ۱۱] . «همه مؤمنان برادرند پس میان برادرانتان صلح و آشتی برقرار کنید. و از خدا بترسید تا بر شما رحم شود.‌ای مؤمنان هیچ قومی قوم دیگر را مسخره نکند شاید آن‌‌ها (مسخره شوندگان) از این‌‌ها (مسخره کنندگان) بهتر باشند، و زنانی زنان (دیگری) را مسخره نکنند شاید آن‌‌ها از این‌‌ها بهتر باشند، و یکدیگر را عیب جویی نکنید و لقب‌های زشت بر یکدیگر نگذارید، بعد از مؤمن بودن اسم فاسق بسیار زشت است و هر کسی توبه نکند اینان ستمگرانند».

۵- این سریال منجر به نشر و گسترش زشتی و از بین رفتن نشانه‌‌های فضیلت و برتری، و اشاعه‌ی فساد و محبت منمکرات و انس گرفتن با آن می‌شود.

دوّم این که: تماشای این سریال و نشستن پای آن حرام است؛ چون مشتمل بر منکرات و تعدی از حدود الهی است.

الله تعالی در توصیف بندگان پرهیز گارش می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ لَا يَشۡهَدُونَ ٱلزُّورَ﴾ [الفرقان: ۷۲]. «آنان که در محل دروغ حاضر نمی‌شوند».

الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ٦٨﴾ [الأنعام: ۶۸] . «هرگاه کسانی را دیدی که در مورد آیات ما سخنان ناحق می‌گویند از آنان رویگردانی کن تا آن که به سخنی دیگر بپردازند، و اگر شیطان از یاد تو برد بعد از به یاد آوردن با گروه ستمگران منشین».

علما گفته‌اند: پرداختن به آیات خدا در اینجا یعنی سخنی که با حق مخالف باشد از قبیل زیبا جلوه دادن سخنان باطل، دعوت به آن، ستودن اهل باطل و روی گردانی از حق و عیب جویی آن. این آیه دلیلی است بر این که همنشینی با اهل منکر جایز نیست.

الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَيُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡۗ﴾ [النساء:۱۴۰]. «و در کتاب قرآن برای شما نازل کرده است که هرگاه شنیدید که به آیات خدا کفر ورزیده می‌شود و مورد مسخره قرار می‌گیرند، با آنان ننشینید تا آنکه به سخنی دیگر بپردازند اگر با آنان بنشینید آنگاه شما همانند آن‌‌ها خواهید بود».

علما گفته‌اند: آیه به طور عام حضور در مجالس گناه و فسادی را که در آن مجالس به اوامر و نواهی الله تعالی اهمیت داده نمی‌شود را شامل می‌شود.

سوّم: تبلیغات برای این سریال‌ها با هر وسیل‌های که باشد حرام است، چون این موارد شامل همکاری برای گناه و تجاوز از دستورات الهی است که الله تعالی از آن نهی نموده و می‌فرماید: ﴿وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ﴾ [المائدة: ۲]. «و با یکدیگر در راه نیکی و پرهیزگاری همکاری کنید و بر گناه و تجاوز یکدیگر را یاری نکنید بیگمان خداوند عذاب سختی دارد».

همگان وظیفه دارند در مقابل این منکرات اعتراض نمایند و برای رضایت خداوند با آن‌‌ها دشمنی ورزند، تا این افراد به‌سوی خدا باز گردند و از گناه دست بکشند.

چهارم: این که به طور ویژه در مورد سریال (طاش ماطاش) سخن گفته ایم به این معنی نیست که دیگر سریال‌ها مشکلی ندارند؛ بلکه هر سریالی که مفاهیمی را در بر داشته باشد که با شریعت مخالف باشد و محرمات الهی در آن شکسته شوند و اخلاق را فاسد کند و غیرت دینی را از بین ببرد و مروّت را نابود کند و به انحراف با انواع مختلف به انحراف دعوت دهد، همین حکم را دارد.

پنجم: این که باید قاطعیت و جدیّت در زندگی مسلمانان حرف اول را بزند، مسلمانان باید به چیز‌هایی مشغول شوند که برای دین و دنیایی آن‌‌ها سودمند است و از تمام مواردی که دینشان را ضعیف می‌کند و نیروی آن‌‌ها را سست می‌گرداند و اوقات شان را ضایع می‌کند و جایگاه آنان را پایین می‌آورد و دشمن را در میان شان جای می‌دهند پرهیز کنند... این زندگی ارزشمند است.

بنابراین می‌طلبد که مسلمانان در زندگی خود از چیز‌های عاطل و باطل و امور پیش پا افتاده دوری نمایند و حق خداوند را که تمسک به دین و رعایت دستورات او تعالی است و تربیت جوانان در مسیر حق و ارزش‌ها و دور کردن آن‌‌ها از بیهودگی و فساد است ادا نمایند. تهیه کنندگان و دست‌اندر کاران این سریال‌ها باید توبه کنند و به‌سوی خدا بازگردند.

از خداوند مسألت می‌نماییم که اوضاع همه‌ی ما را بهبودی عنایت کند و همه ما را به راه راست هدایت نماید؛ بی‌گمان او شنوای نزدیک و اجابت کننده است. و بالله التوفیق

و صلی الله علی نبینامحمد و علی آله و صحبه و سلم

کمیته دایم پژوهش‌های علمی و افتا (۲۱۶۸۵) در تاریخ ۷/۹/۱۴۲۱هـ