فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۰۵] از کسانی که جن‌ها را احضار می‌کنند و از دیگر شعبده بازها باید دوری نمود

س: بعضی از مردم وقتی دچار بیماری صرع و بیهوشی می‌گردند به بعضی از اطبای عرب مراجعه می‌کنند و این اطبا جن‌‌ها را احضار میکنند و حرکت‌‌های عجیبی از این‌‌ها سر می‌زند، و بیمار را تا مدت زمانی تن‌‌ها و محبوب قرار می‌دهند و می‌گویند: جن زدگی دارد یا جادو شده و یا.....و این‌‌ها بیماران را معالجه می‌کنند و در مقابل پول به آن‌‌ها داده می‌شود. حکم در این مورد چیست؟ و همچنین حکم در مورد تعویذ‌‌های قرآنی که آیات قرآن در کاغذ نوشته می‌شود و سپس در آب گذاشته می‌شود و آن را می‌خورند چیست؟

ج: معالجه کسی که دچار صرع و بیهوشی گردید یا جادو شده بوسیله آیات قرآنی و دارو‌های مباح اشکالی ندارد؛ اما به شرطی که معالج فردی باشد دارای عقیده درست و به امور شرعی پایبند باشد. اما رفتن برای معالجه نزد کسانی که ادعای علم غیب می‌کنند یا جن‌‌ها را احضار می‌نمایند و دیگر شعبده بازان و کسانی که وضعیت معلومی ندارند و کیفیت معالجه شان مشخص نیست جائز نمی‌باشد، چون پیامبرج می‌فرماید: «مَنْ أَتَى عَرَّافًا فَسَأَلَهُ عَنْ شَيْءٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِين لَیلَةً [۱۸۷۰] «هر کسی نزد طالع بین یا کاهنی رفت و از او در مورد چیزی پرسید نماز چهل روزش قبول نمی‌شود»؛ و می‌فرماید: «مَنْ أَتَى كَاهِنًا أَوْ عَرَّافًا فَصَدَّقَهُ بِمَا يَقُولُ فَقَدْ كَفَرَ بِمَا أُنْزِلَ عَلَى مُحَمَّدٍ ج [۱۸۷۱]«هر کسی نزد کاهنی رفت و او را در آنچه می‌گوید تصدیق کرد به آنچه بر محمدج نازل شده کفر ورزیده است».

و دیگر احادیثی که در این مورد آمده‌اند همه بر حرام بودن پرسیدن از کاهنان و تصدیقشان دلالت می‌کنند، و کاهنان کسانی هستند که ادعای علم غیب می‌کنند و یا از جن‌‌ها کمک می‌گیرند و کار‌هایی انجام می‌دهند که نشانه این است که آن‌‌ها ادعای علم غیب می‌کنند و از جن‌‌ها کمک می‌گیرند، و حدیث معروفی که امام احمد و ابو داود با سند جیّد از جابر س روایت کرده‌اند در مورد چنین افرادی است، در این حدیث آمده که پیامبرج را در مورد باز کردن سحر پرسیدند فرمود: «هُوَ مِن عَمَلِ الشَّیطَانِ» [۱۸۷۲] «از عمل شیطان است» و همه علاج ‌هایی که کاهنان و دروغگویان و شعبده باران انجام می‌دهند مشمول این حدیث است.

و با این معلوم می‌شود که معالجه همه بیماری‌ها و انواع صرع و بیهوشی و غیره با راه‌های شرعی و وسیله‌‌های مباح، جایز است، و از جمله این طرق شرعی خواندن آیات قرآنی و دعا‌های شرعی و دم کردن بر مریض است؛ چون پیامبرج فرمود: «لَا بَأْسَ بِالرُّقَى مَا لَمْ تَكُنْ شِرْكًا [۱۸۷۳] «رقیه اشکالی ندارد تا وقتی که شرک نباشد» و فرمود: «عِبَادَ اللهِ تَدَاوَوْا وَلَا تَدَاوَوْا بِحَرَامٍ [۱۸۷۴]. «ای بندگان خدا! خود را مداوا کنید و با چیز حرام مداوا نکنید». اما نوشتن آیات و دعا‌های شرعی با زعفران در بشقاب تمیزی یا در ورق‌های تمیز و شستن آن و دادنش به بیمار اشکالی ندارد؛ و این کار را بسیاری از سلف امت انجام داده‌اند چنان که ابن قیّم / در کتاب «زادالمعاد» و غیره توضیح داده است، اما به شرطی که فردی که این کار را می‌کند به خیر و الزلم به دین معروف باشد.

شیخ ابن باز – فتاوی العلاج بالقرآن و السنة- الرقی وما یتعلق بها، ص (۳۱-۳۳).

[۱۸۷۰] تخریج در فتوای سابق گذشت. [۱۸۷۱] تخریج در فتوای سابق گذشت. [۱۸۷۲] تخریج در فتوای سابق گذشت. [۱۸۷۳] مسلم (۲۲۰۰)، و أبو داود (۳۸۸۶) و اللفظ له. [۱۸۷۴] أبوداود (۳۸۷۴)، من حدیث أبی الدرداء . قال ابن مفلح فی «الأداب الشرعیة» (۲/۳۳۶): «و سنده حسن».و أخرجه من حدیث أم الدرداء:الطبرانی فی «الکبیر»۲۴/۲۵۴ (۶۴۹).قال فی «مجمع الزوائد» (۵/۸۶):«و رجاله ثقات».