فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۲] آیا بر پدر واجب است که هزینه‌ی حج فرزندانش را بپردازد؟

س: مردی چند فرزند پسر و دختر مکلف دارد و استعانت مالی برای ادای حج ندارند، آیا بر پدر واجب است که هزینه‌ی ادای حج آن‌‌ها را بپردازد؟ یا این که منتظر بمانند تا خودشان چنین استطاعتی را به دست بیاورند؟

ج: بر پدر واجب نیست که فرزندانش را به حج ببرد، هرچند که ثروت فراوانی داشته باشد، چون حج، عبادت است (و شرایط خاص خودش را دارد) و اگر چنانچه فرزندان خودشان دارای شرایط آن باشند بر آن‌‌ها واجب می‌شود که به زیارت خانه‌ی الله بروند، لیکن اگر پدر تبرع کند و آنان را به حج ببرد کار خوبی کرده است و بدون شک مأجور می‌گردد. ولی باز هم می‌گوییم که این کار بر او واجب نیست؛ البته در این جا مسئله‌ی دیگری وجود دارد و آن این که اگر پدر عد‌های از فرزندان را به حج ببرد و بقیه را محروم کند در این صورت بر او واجب می‌شود که بقیه، را نیز به حج ببرد و این حکم بر پایه‌ی وجوب عدل و دادگری است، و چنانچه فرزندان باقی مانده خودشان اجازه دادند و به پدر گفتند: اگر می‌خواهی ما را هم به حج ببر و اگر نخواستی نبر، در این صورت وجوب، از او ساقط می‌گردد.

شیخ ابن عثیمین – مجموع فتاوی و رسائل (۲۱/۱۰۹)- س (۱۲۸)