فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۲] کسی که به اشتباه از میقات به آن طرف‌تر بگذرد حکمش چیست؟

س: به صورت گروهی عازم حج یا عمره هستیم، راننده اشتباه می‌کند و میقات را پشت سر می‌گذارد و پس از صد کیلومتر متوجه می‌شود که میقات رد شده است و از بازگشت به میقات سرباز زده و به مسیرش ادامه می‌دهد و به جده می‌رسد. بفرمایید با توجه به وضعیت پیش آمده تکلیف ما چه می‌شود؟

ج: بر راننده واجب است که بر میقات توقف نماید تا مردم احرام بگیرند و در صورت فراموشی و گذر از آن –همان گونه که در سؤال قید شده است- بر او لازم است که به میقات برگردد، چون او می‌داند که مردم قصد حج یا عمره را دارند، و در صورتی که راننده به میقات بر نگشت و مردم در همان جا احرام بستند، بر هر یکی از آن‌‌ها فدی‌های واجب می‌شود که باید آن را در مکه ذبح نموده و گوشتش را در بین فقرا تقسیم کند، زیرا آن‌‌ها واجبی از واجبات این عبادت را ترک داده‌اند، برابر است که این اتفاق در حج پیش آمده باشد و یا در عمره. در این وضعیت اگر مسافران از راننده شکایت کنند و او را به محاکمه بکشند امکان دارد که ضامن فدیه‌ی آن‌‌ها بشود، چون او باعث این فدیه بوده است و البته این موضوع به رأی و نظر قاضی بستگی دارد و او می‌تواند راننده‌ی مذکور را جریمه نماید. برای این که او در حق آن‌‌ها کوتاهی کرده و سپس در عدم برگشت به میقات حق آن‌‌ها را پایمال نموده است.

شیخ ابن عثیمین- اللقاء الشهری، (۱۶/۲۵)