[۶۲] توصیه‌های مهم برای کسانی که نهی از منکر می‌کنند
س: عد‌های از جوانان، دوست دارند از کار‌های ناپسند جلوگیری کنند ولی شیوه‌ی آن را نمی‌دانند، توصیه‌ی شما برای آنان چیست؟ بهترین روش برای این کار کدام است؟
ج: توصیه‌ی بنده این است که پایدار باشند و ابتدا معروف و منکر را با دلایل شرعی بشناسند تا کارشان بر مبنای آگاهی باشد.
الله تعالى می‌فرماید: ﴿قُلۡ هَٰذِهِۦ سَبِيلِيٓ أَدۡعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا۠ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِيۖ وَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ١٠٨﴾ [یوسف: ۱۰۸]. «بگو، این راه من است. من و پیروانم، با بصیرت کامل، همه مردم را به‌سوی الله دعوت می‌کنیم! منزّه است الله! و من از مشرکان نیستم».
توصیه‌ی دیگر این که: با نرمی از شیوه‌‌های مناسب استفاده کنند تا حرفشان مورد قبول واقع شود و نتایج مثبت کار بیش از نتایج منفی آن باشد.
الله تعالى می‌فرماید: ﴿ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ﴾ [النحل: ۱۲۵]. «با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنان به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن».
الله تبارک و تعالی می‌فرماید: ﴿فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ ﴾ [آل عمران: ۱۵۹]. «به (برکت) رحمت الهی در برابر آنان (مردم) نرم شدی، و اگر خشن و سنگدل بودی از اطرافت پراکنده می‌شدند».
رسول الله ج می‌فرماید:«مَنْ يُحْرَمْ الرِّفْقَ يُحْرَمْ الْـخَيْرَ» [۱۱۸۹] . «هر‌کس از نرم خویی محروم شود، از همه‌ی خوبی‌‌ها محروم شده است».
و می‌فرماید:«إِنَّ الرِّفْقَ لَا يَكُونُ فِي شَيْءٍ إِلَّا زَانَهُ، وَلَا يُنْزَعُ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا شَانَهُ» [۱۱۹۰]. «آسان گیری در هرکاری باشد آن را ارزشمند می‌کند و در هر کاری نباشد آن را بی‌ارزش و بی‌کیفیت می‌کند».
از جمله چیز‌هایی که برای دعوتگر و مأمور امر به معروف و نهی از منکر لازم می‌باشد، این است که: خودش قبل از هر کسی به انجام نیکی روی آورد و از انجام بدی پرهیز کند تا قابل سرزنش نباشد.
الله می‌فرماید: ﴿أَتَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبِرِّ وَتَنسَوۡنَ أَنفُسَكُمۡ وَأَنتُمۡ تَتۡلُونَ ٱلۡكِتَٰبَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ٤٤﴾ [البقرة: ۴۴] . «آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید. امّا خودتان را فراموش می‌نمایید؛ با این که شما کتاب را می‌خوانید! آیا نمی‌اندیشید»؟!.
و می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفۡعَلُونَ٢ كَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ أَن تَقُولُواْ مَا لَا تَفۡعَلُونَ٣﴾ [الصف: ۲ – ۳]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید چرا چیزی می‌گویید، که عمل نمی‌کنید؟! نزد الله بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمی‌کنید»!.
بنابراین ابتدا باید عمل نمود سپس دیگران را نصیحت نمود تا دیگران از او الگوبرداری کنند و از گفتار و کردارش بهره برند.
شیخ ابن‌باز، مجموعة فتاوی و مقالات متنوعة (۵/۷۵-۷۶)
[۱۱۸۹] مسلم (۲۵۹۲). [۱۱۹۰] مسلم (۲۵۹۴).