فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۴۷] بر دعوتگر واجب است آنچه را که از دین می‌داند دیگران را دعوت دهد

[۴۷] بر دعوتگر واجب است آنچه را که از دین می‌داند دیگران را دعوت دهد

س: آیا دعوت بر هر مرد و زن مسلمان واجب است یا دعوت مخصوص علما و طلاب است؟

ج: وقتی که دعوت انسان بر پایه‌ی علم و آگاهی باشد، فرقی نمی‌کند که دعوتگر عالمی مشهور یا طلب‌های مستعد یا فردی بی‌سواد باشد. ولی به آنچه که دعوت می‌دهد باید به آن علم یقینی داشته باشد.

رسول الله ج می‌فرماید: «بَلِّغُوا عَنِّي وَلَوْ آيَةً» [۱۱۷۱]. «از من برسانید. اگر چه یک آیه باشد».

شرط نیست که دعوتگر دارای علم زیادی باشد. اما لازم است به آنچه دعوت می‌دهد علم داشته باشد. اگر دعوتگر بر پایه‌ی ناآگاهی و یا بر مبنای احساس و سلیقه دعوت دهد، چنین دعوتی جایز نیست.

چرا که گاهی مشاهده می‌شود برخی از دعوتگران ناآگاه به دلیل سخت‌گیری سلیقه‌ای، بعضی مباحات را واجب معرفی کرده یا برخی چیز‌های غیر واجب را واجب، معرفی کرده‌اند که مسئله‌ی بسیار خطرناکی است. زیرا تحریم امور حلال شریعت همانند: حلال کردن محرمات الهی است.

به طور مثال وقتی فردی بر دیگران حلال بودن چیزی را ایراد می‌گیرد، طرف مقابل نیز حرام بودن آن را انکار می‌کند. در حالی که الله تعالى این دو مسئله را (حلال را حرام کردن و حرام را حلال کردن) مساوی قرار داده است.

الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَلَا تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلۡسِنَتُكُمُ ٱلۡكَذِبَ هَٰذَا حَلَٰلٞ وَهَٰذَا حَرَامٞ لِّتَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ١١٦ مَتَٰعٞ قَلِيلٞ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ١١٧ [النحل: ۱۱۶ – ۱۱۷]. «به خاطر دروغی که بر زبانتان جاری می‌شود نگویید: این حلال است و آن حرام تا بر الله افترا ببندید. به یقین کسانی که به الله دروغ می‌بندند رستگار نخواهد شد. و آنان را بهره کمی است (که در دنیا نصیبشان می‌شود) و در (آخرت) عذاب دردناکی در انتظار آنان است».

شیخ ابن عثیمین ـ کتاب‌الدعوة- (۵۶)- (۲/۱۵۹-۱۵۸)

[۱۱۷۱] بخاری (۳۴۶۱).