[۳] فسخ معامله به سبب فریب فروشنده
س: فردی دو ماشین دارد و میخواهد آنها را بفروشد، به یکی از دوستان و همکاران مورد اعتماد خود میگوید: برای آنها مشتری پیدا کند. دوستش فردی را که بنگاه معاملات ماشین دارد به او معرفی میکند، بنگاه دار یک ماشین را ۰۰۰/۵ ریال و دیگری را ۰۰۰/۴ ریال قیمت گذاری میکند. بعد از رفتن بنگاه دار، صاحب ماشین به وی زنگ میزند که به همان قیمت راضی است. و معامله صورت میگیرد، اما مدتی بعد مالک ماشین فردی را ملاقات میکند که ماشین اول را به ۰۰۰/۷ ریال میخرد و پول را تحویل میگیرد. حال که صاحب ماشین متوجه شده است بنگاه دار، هنگام قیمت گذاری او را فریب داده است، حکم این معامله چیست؟
ج: اگر بنگاه دار او را فریب داده و قیمتی پایینتر از قیمت واقعی، تعیین کرده است. فروشنده اجازه دارد، ماشین را به دیگری بفروشد، اگر چه با نفر اولی قرار گذاشته باشد. فروشنده در این معامله ضرر نموده و قانون فقه- خیار الغبن- در باب معاملات به فروشنده اجازه میدهد به دلیل فریبکاری مشتری معامله را فسخ نماید. این مشتری، فردی حیله گر و جانی در حق برادر مسلمانش محسوب میشود. (که باید توبه کند).
فتوا با امضای شیخ ابن جبرین- ۲/۹/۱۴۲۴