فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۷۷] معتقد بودن به تأثیر چشم زخم با آیات قرآن مخالفتی ندارد. بیان علاج چشم زخم

س: بعضی مردم در مورد تأثیرچشم زخم اختلاف کردند، بعضی گفتند: که چشم بد تأثیری نمی‌گذارد، چون مؤثّر دانستن آن با آیات قرآن مخالفت است. حق در این مسئله چیست؟

ج: سخن حق، همان چیزی است که پیامبرج گفته است که فرموده است: «الْـعَيْنُ حَقٌّ [۱۸۱۸]». «چشم زخم حق است». و واقیت امر بر مؤثر بودن چشم زخم شهادت می‌دهد، آیاتی که با این حدیث معارض و مخالف باشند سراغ ندارم، که این‌‌ها بگویند: مؤثر دانستن چشم زخم با قرآن مخالف است، بلکه الله تعالی برای هر چیزی سببی قرار داده است حتی بعضی از مفسرین گفته‌اند: ﴿وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ﴾ [القلم: ۵۱]. از آیه چشم زخم است.

به هر حال خواه مراد آیه همین باشد یا نباشد، چشم زدن ثابت است. و حقیقت دارد و هیچ شکّی در آن نیست، واقیت امر از دوران پیامبرج تا به امروز به اثبات این قضیه گواهی می‌دهد.

س۲: کسی که مورد اصابت چشم زخم قرار گرفت چکار کند؟

ج۲: براو قرآن و دعا خوانده شود، و اگر کسی که او را چشم زده مشخص باشد از او خواسته می‌شود که وضو بگیرد و آب وضوی او را که از اعضای بدنش می‌ریزد درظرفی قرار دهند و آنگاه کسی که مورد اصابت چشم قرار گرفته آب را بر سر و پشت خود بریزد و از آن بنوشد به حکم الله تعالی بهبودی می‌یابد، نزد ما رسم بر این است که قسمتی از لباس چشم زننده را می‌گیرند و با آب شستشو می‌دهند و سپس آب آن را به فرد چشم زده شده می‌دهند تا آب را بنوشد و براساس نقل قول‌‌های زیادی این امر مفید است، اگر چنین باشد استفاده از این کار اشکالی ندارد چون هر آنچه از لحاظ شریعت یا در عمل ثابت شود که سبب است، درست است، اما آنچه به لحاظ شرعی و حسّی سبب نیست اعتماد بر آن جایز نمی‌باشد؛ مانند کسانی که بر تعویذ‌ها و امثال آن اعتماد می‌کنند و آن را بر خود می‌آویزند تا اینگونه به وسیله آن آثار چشم بد را از خود دور نمایند؛ زیرا این کار اساسی ندارد، خواه این تعویذ‌ها از قرآن باشند یا از غیر قرآن، و بعضی از سلف تعویذی را که از قرآن باشد اجازه داده‌اند مشروط به اینکه نیاز باشد.

ابن عثیمین – فتاوی العلاج بالقرآن و السنة ص (۴۳، ۴۴).

[۱۸۱۸] مسلم (۲۱۸۸).