[۲۷] عوامل ضعف و عقبماندگی مسلمانان
س: آیا مسلمانان عقب‌مانده هستند؟ چرا؟ راه بیداری و نجات در چیست؟
ج: بدون تردید هیچ مؤمنی از شرایط کنونی امت مسلمان راضی نیست، چرا که مسلمانان به سبب کوتاهی در رسالتی که الله برای‌شان واجب گردانیده است، بسیار عقب مانده‌اند. در زمینه دعوت و تبلیغ دین به جهانیان و آمادگی نظامی‌برای مقابله دشمنان آن طور که الله فرمان داده است، کوتاهی کرده‌اند.
الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَمِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ تُرۡهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمۡ...﴾ [الأنفال: ۶۰]. «برای مبارزه با آنان تا آن‌جا که می‌توانید نیرو و [از جمله] اسب‌های ورزیده آماده سازید [تا بدان آمادگی و ساز و برگ جنگی] دشمن الله و خود را به وحشت اندازید».
و در حذر نمودن از دشمن کوتاهی کرده‌اند. الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَخُذُواْ حِذۡرَكُمۡ﴾ [النساء: ۱۰۲]. «و احتیاط و پرهیز خویش را بدارید».
هم‌چنین می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ﴾ [آل عمران: ۱۱۸]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید از غیر خود دوست صمیمی نگیرید، آنان از هر گونه شر و فساد در حق شما کوتاهی نمی‌‌کنند، آنان آرزوی رنج و زحمت شما را در دل دارند».
و می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ﴾ [المائدة: ۵۱]. «ای مؤمنان، یهودیان و نصارا را به دوستی نگیرید، اینان برخی دوست برخی دیگرند».
این‌‌ها اموری‌اند که از جانب مسلمانان کوتاهی صورت گرفته و منجر به عقب‌ماندگی‌شان گردیده است. لذا امیدواریم که الله این عقبماندگی را از مسلمانان با بازگشت‌شان به مسیر صحیحی که پیامبر ج برای‌شان ترسیم کرده است، دور گرداند.
پیامبر ج می‌فرماید: «تَرَكْتُكُمْ عَلَى الْـبَيْضَاءِ لَيْلُهَا كَنَهَارِهَا» [۱۱۴۰] . «شما را بر روشنی‌ای گذاشته‌ام که شب آن همانند روز آن است».
و در جای دیگر پیامبرج می‌فرماید: «تَرَكْتُ فِيكُمْ أَمْرَيْنِ لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا كِتَابَ اللَّـهِ وَسُنَّةَ نَبِيِّهِ» [۱۱۴۱]. «در میان شما دو چیز را گذاشتم تا زمانی که به آن دو چنگ زنید هرگز گمراه نمی‌شوید؛ کتاب الله[قرآن] و سنت پیامبرش».
علت عقبماندگی مسلمانان در این است که به فرموده‌‌های الله و رسولش ج عمل نکرده‌اند و به قرآن و سنت پیامبر ج تمسک نجسته‌اند. و خود را از دشمن بر حذر نشده‌اند، تا از مکرشان در امان بمانند. به هر حال نمی‌گوییم که خیری نیست و فرصت پایان یافته است بلکه خیر و سعادت در این امت همیشه هست، هرچند ضعیف باشد؛ زیرا پیامبر ج می‌فرماید: «لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي ظَاهِرِينَ عَلَى الْـحَقِّ لَا يَضُرُّهُمْ مَنْ خَذَلَهُمْ حَتَّى يَأْتِيَ أَمْرُ اللَّـهِ» [۱۱۴۲]. «پیوسته گروهی از امتم بر حق بوده و پیروز هستند، کسی‌که ترک یاریشان کند به آنان ضرری نمی‌رساند. تا این که قیامت برپا می‌شود».
امت اسلامی هرچند دچار ضعف گردد باز هم خیر در او بطور کل از بین نخواهد رفت، ناگزیر کسانی هستند که به دین الله پای‌بند هستند، هرچند در محیطی کوچک باشند و خیر در این امت وجود دارد و هرگاه فرزندانش بخواهند به آن بازگردند می‌توانند.
شیخ فوزان کتاب الدعوة (۷)، (۲/۱۶۶، ۱۶۷)
[۱۱۴۰] احمد (۴/۱۲۶)، ابن ماجه (۴۳)، و طبرانی در «الکبیر» ۱۸/۲۴۷، ۲۵۷ (۶۱۹، ۶۴۲). و آلبانی در: «صحیح ابن ماجه» (۴۱). صحیح دانسته است. [۱۱۴۱] «موطا مالک» ۲/۸۹۹ (۱۵۹۴). [۱۱۴۲] و مسلم (۱۹۲۰) از حدیث ثوبان س. ومانند آن از دیگر صحابه روایت شده است.