فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۲۹۱] کرامات اولیا

[۲۹۱] کرامات اولیا

س: آیا اولیا الله (دوستان خدا) اهل کرامت‌اند؟ آیا این امکان برایشان هست که در عالم هستی، (آسمآن‌‌ها و زمین)، تصرف کنند؟ آیا اولیا الله که در عالم برزخ هستند برای اهل دنیا شفاعت می‌کنند؟

ج: کرامت: کار فوق‌العاد‌های است که خداوند بردست بندگان صالح خود ظاهر می‌کند، فرق نمی‌کند زنده باشد یا مرده و این کرامتی است که خداوند به اولیا خود می‌بخشد که با آن ضرری را دفع و یا منفعتی را جلب و یا حقی را نصرت دهد، و این کار به اراده و خواست آن بنده صالح نیست، همان طور که پیامبران در معجزات خویش اختیار نداشتند، بلکه به خواست و اراده الله بستگی دارد.

خداوند می‌فرماید: ﴿وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَٰتٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٌ٥٠ [العنکبوت: ۵۰]. «گفتند: چرا معجزاتی از سوی پروردگارش براو نازل نشده؟ بگو: معجزات همه نزد خداست (و به فرمان او نزل می‌شود) من تن‌ها بیم دهنده‌ای آشکارم».

اولیا الله قدرت تصرف در جهان هستی (آسمان و زمین) را ندارند مگر به همان‌اندازه که دیگر بندگان به انجام دادن آن اعمال قدرت دارند همانند زراعت و تجارت و بنایی ساختمان و غیره، آن‌هم به اذن و اراده الله.

امکان شفاعت ایشان در عالم برزخ برای دیگر مخلوقات (زنده یا مرده) مقدور نیست، مگر به اجازه الله. خداوند می‌فرماید: ﴿قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعٗا [الزمر: ۴۴] «بگو: تمام شفاعت از آن الله است».

و فرموده است: ﴿وَلَا يَمۡلِكُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلشَّفَٰعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ٨٦ [الزخرف: ۸۶]. «کسانی را که غیر از او می‌خوانند قادر بر شفاعت نیستند، مگر آن‌ها که شهادت به حق داده‌اند و بخوبی آگاه‌اند».

و فرموده: ﴿مَن ذَا ٱلَّذِي يَشۡفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذۡنِهِ [البقرة: ۲۵۵]. «کیست که در نزد او جز به فرمان او شفاعت کند»؟

هرکس معتقد باشد که اولیا الله در عالم هستی تصرف می‌کنند یا از غیب آگاهی دارند کافر است. خداوند می‌فرماید: ﴿لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا فِيهِنَّۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرُۢ١٢٠ [المائدة: ۱۲۰]. «حکومت آسمآن‌ها و زمین و آنچه درآن‌هاست از آن خداست و او بر هر چیزی تواناست».

و نیز فرموده است: ﴿قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُ [النمل: ۶۵] «بگو: کسانی که در آسمآن‌ها و زمین هستند غیب نمی‌دانند جز خدا».

و همچنین دستور خداوند به پیامبرش: (که تمام گمآن‌‌ها را کنار می‌زند و حق آشکار می‌شود): ﴿قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي نَفۡعٗا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ وَلَوۡ كُنتُ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ لَٱسۡتَكۡثَرۡتُ مِنَ ٱلۡخَيۡرِ وَمَا مَسَّنِيَ ٱلسُّوٓءُۚ إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ١٨٨ [الأعراف: ۱۸۸]. «بگو: من مالک سود و زیان خویش نیستم، مگر آنچه را خدا بخواهد (و از غیب و اسرار پنهان نیز خبر ندارم مگر آنچه خداوند اراده کند) و اگر از غیب باخبر بودم، سود فراوانی برای خود فراهم می‌کردم و هیچ بدی (زیانی) به من نمی‌رسید، من فقط بیم دهنده و بشارت دهنده‌ام برای گروهی که ایمان می‌آورند (و آماده پذیرش حقند».

وبالله التوفیق. و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

انجمن دائم پژوهش‌‌های علمی و افتا۱/۳۸۸