فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۸۲] چشم زننده بدون حکم الهی به کسی آسیب نمی‌رساند

[۸۲] چشم زننده بدون حکم الهی به کسی آسیب نمی‌رساند

س: شنیده ایم بعضی افراد قدرت چشم زدن دارند و هر وقت که بخواهند و هر که را بخواهند چشم می‌زنند آیا این درست است؟

ج: تردیدی نیست که چشم زدن حق است، چنان که واقیت امر، شاهد بر آن است؛ پیامبرج می‌فرماید: «الْـعَيْنُ حَقٌّ، وَلَوْ كَانَ شَيْءٌ سَابَقَ الْـقَدَرَسَبَقَتْهُ الْـعَيْنُ، وَإِذَا اسْتُغْسِلْتُمْ فَاغْسِلُوا [۱۸۳۳] «چشم زخم حق است، و اگر چیزی بود که از تقدیر پیشی بگیرد چشم زخم از آن پیشی می‌گرفت، و هرگاه از شما خواسته شد (برای شفای کسی که چشم زخم خورده) غسل کنید (تا آب غسل شمار ا به منظور شفا و بهبودی بر روی خود بریزد) این کار را انجام دهید».

در حدیثی دیگر آمده است که پیامبر فرمود: «إنَّ العَيْنَ لَتُدْخِلُ الرَّجُلَ القبرَ والجَمَلَ القِدْرَ [۱۸۳۴] «چشم زدگی شخص را وارد قبر می‌نماید و شتر را داخل ریگ قرار می‌دهد». یعنی سبب مردن می‌شود.

تردیدی نیست که این خاصیت در بعضی از مردم وجود دارد. چشم زننده گاهی قصداً چشم می‌زند و به سبب آن به آنچه چشم خورده ضرر می‌رساند و گاهی قصد چشم زدن ندارد اما چشم و نظرش بر چیزی اصابت می‌کند و ضرر می‌رساند.

افرادی هستند که می‌کوشند چشم بزنند اما نمی‌توانند. الله تعالی دستور داده است که از چشم زننده به خدا پناه برده شود؛ چنان که می‌فرماید: ﴿وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ٥ [الفلق: ۵]. پس هر چشم زنند‌های حسود است اما هر حسادت کنند‌های چشم زننده نیست.

فتوا با امضای شیخ ابن جبرین.

[۱۸۳۳] تخریج در فتوای سابق گذشت، در فتوای۷۶. [۱۸۳۴] أبو نعیم فی «الحلیة» (۷/۹۰)، و الخطیب فی «تاریخ بغداد» (۹/۴۴)، وابن عدی فی «الکامل» (۵/۱۸۵) و (۶/۴۰۸)و هو فی «سلسلة الأحادیث الصحیحة» (۱۲۴۹).