[۴۶] آیا در مال دیوانه و یتیم زکات واجب است؟
س: آیا در مال یتیم و دیوانه زکات واجب است؟
ج: در مال هر کدام از این‌‌ها زکات واجب است، به شرط آن که آزاد، مسلمان و تام الملک (دارای اختیار کامل) باشند. دلیل آن حدیثی است که دار قطنی مرفوعاً از پیامبر ج روایت کرده است: «مَنْ وَلِيَ مَالَ اليَتِيمِ فَلْيَتَجُرْ بِهِ وَلَا يَتْرُكْهُ حَتَّى تَأْكُلَهُ الصَّدَقَةُ» [۹۵۸].«هرکس سرپرست مال یتیم شد، باید با آن تجارت کند نباید آن را ر‌ها و بی‌استفاده بگذارد تا این که زکات تمامش کند».
دلیل دیگر وجوب زکات در مال یتیم و دیوانه حدیثی است که آن را امام مالک در (مؤطا) از عبدالرحمن بن قاسم که از پدرش روایت نموده که گفته است: «كَانَتْ عَائِشَةُ تَلِينِي وَأَخًا لِي يَتِيمَيْنِ فِي حِجْرِهَا فَكَانَتْ تُخْرِجُ مِنْ أَمْوَالِنَا الزَّكَاةَ» [۹۵۹]. «عائشه"ل" من و برادرم را که یتیم بودیم به سرپرستی گرفت و زکات اموال مان را می‌داد».
وجوب زکات در مال یتیم و دیوانه، فتوای علی، ابن عمر، جابر، عائشه، و حسن بن علی (ش) می‌باشد. [۹۶۰] این فتوا را ابن منذر از آن‌‌ها نقل کرده است.
انجمن دائمی- فتاوای زکات، جمع و ترتیب: محمد المسند، ص (۱۱)
[۹۵۸] ترمذی (۶۴۱)، دار قطنی ۲/۱۰۹ (۱)، بیهقی در" سنن کبری" ۶/۲ (۱۰۷۶۴)، از حدیث عبدالله بن عمرو بن عاص س و آن حدیث ضعیف است؛ امّا برایش شاهد صحیحی از صحابه "ش" و شاهد مرسل نزد شافعی وجود دارد. رجوع کن: " تلخیص الحبیر" (۲/۱۵۷-۱۵۹)، و"تحفة الأحوذی" (۳/۲۳۹،۲۳۸). [۹۵۹] "موطأ مالک" ۱/۲۵۱ (۵۸۹)، بیهقی در "سنن کبری" ۶/۳ (۱۰۷۶۸). [۹۶۰] مراجعه شود به " المغنی " از ابن قدامه: (۲/۲۵۶).