فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۳۱] حکم کار کردن حسابدار قانونی

س: کارمند دیوان محاسبات رسمی هستم، حساب‌‌های مالی مؤسسات و شرکت‌‌ها را رسیدگی می‌کنم تا ارزیابی دقیقی از میزان درآمد آن‌‌ها داشته باشیم. سپس نتیجه‌ی این محاسبات را به دولت گزارش می‌کنیم، به اطلاع بانک‌‌ها می‌رسانیم و همچنین بمنظور تسهیل در پرداخت زکات، اموال شرکت‌‌ها و مؤسسات را کنترل می‌کنیم.

پرسنل ما در طول سال فعالیت‌‌های مالی مؤسسات و شرکت‌‌ها را تحت نظر دارد تا از تقلب و اختلاس جلوگیری کند چند سؤال ذهنم را مشغول کرده که عبارتند از:

۱- در ضمن رسیدگی به حساب‌‌های مالی شرکت‌‌ها که مربوط به حقوق کارمندان است، برخی از حساب‌‌ها مرتبط با بانک است که شرکت مطالباتی از بانک دارد زیرا در مواردی شرکت از بانک وام گرفته است یا مبالغی بیشتر از آن چه که موجودی شرکت بوده برداشت نموده است؛ و بدیهی است که بانک طبق قوانین بانکی بهره‌ی لازم را روی این پول حساب می‌کند؛ دیوان محاسبات ناچار است پس از بررسی پرونده‌‌های مالی شرکت و اظهارات بانک مقدار سود دریافتی بانک را با بقیه‌ی درآمد‌های شرکت و یا مؤسسه حساب کند تا درآمد واقعی شرکت مشخص شود، آیا ما جزو شاهدان بر فعالیت‌‌های ربوی به حساب می‌آییم؟ و گناهکار خواهیم شد؟

۲- تنظیم پرونده‌‌های شرکت‌‌ها به منظور گرفتن وام از بانک چه حکمی‌دارد، البته اداره‌ی محاسباتی ما پرونده را فقط به شرکت تقدیم می‌کند و شرکت جهت دریافت وام آن را به بانک تحویل می‌دهد.

۳- بدستور- هیأت حل و فصل اختلاف تجاری- پرونده را رسیدگی نمودیم و در این رسیدگی فعالیت‌‌های شرکت را که با بانک داشته، محاسبه نمودیم و در بررسی جداگانه درآمد مالی شرکت را من‌های مبالغ بانک محاسبه نمودیم که الحمدلله شرکت جز مقدار‌اندکی بقیه‌ی بهره را به بانک پرداخت نکرد... لطفاً ما را راهنمایی نموده و به سؤالات ما پاسخ دهید...

ج: با توجه به این که در فعالیت‌‌های ارگان شما تعاون بر گناه و تعدی از دستورات شریعت است کار شما در دیوان محاسبات ناجایز است.

و صلی الله نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۵/۱۶۱)