[۱۱۲] حکم رانندگی زنها
الحمد لله. الصلوة والسلام علي رسول الله، اما بعد:
مردم در روزنامه الجزیره حرف‌های زیادی در مورد رانندگی زنها می‌نویسند، مشخص است که رانندگی زنان به مفاسدی می‌انجامد که برای کسانی که به آن فرا می‌خوانند پوشیده نیست، از جمله این مفاسد برخی عبارتند از: خلوت زنان با افراد بیگانه، بی‌حجابی، اختلاط با مردان، ارتکاب امر ممنوعی که به خاطر آن این امور حرام شده‌اند.
شریعت مطهر وسیله هایی را که منجر به کار حرام می‌شوند منع نموده و حرام کرده است. خداوند به زنان پیامبر ج و زنان مؤمنان فرمان داده که در خانه هایشان بمانند و حجاب داشته باشند و از اظهار زینت برای غیر از محارم خود بپرهیزند، چون همه این امور به بی‌بند و باری در جامعه می‌انجامد.
خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَقَرۡنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجۡنَ تَبَرُّجَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ ٱلۡأُولَىٰۖ وَأَقِمۡنَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتِينَ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِعۡنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓۚ﴾ [الأحزاب: ۳۳]. «و در خانه هاى خود بمانید و چون زینت نمایى [عصر] جاهلیت پیشین زینت ننمایید و نماز بر پاى دارید و زکات بپردازید و از خداوند و رسولش فرمان برید».
خداوند می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ قُل لِّأَزۡوَٰجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَآءِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ يُدۡنِينَ عَلَيۡهِنَّ مِن جَلَٰبِيبِهِنَّۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن يُعۡرَفۡنَ فَلَا يُؤۡذَيۡنَۗ﴾ [الأحزاب: ۵۹]. «اى پیامبر، به زنانت و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: روسریهایشان را بر خود فرو پوشند. این نزدیکتر است و به آنکه شناخته شوند، و آزار نبینند».
الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَقُل لِّلۡمُؤۡمِنَٰتِ يَغۡضُضۡنَ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِنَّ وَيَحۡفَظۡنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنۡهَاۖ وَلۡيَضۡرِبۡنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّۖ وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوۡ ءَابَآئِهِنَّ أَوۡ ءَابَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوۡ أَبۡنَآئِهِنَّ أَوۡ أَبۡنَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوۡ إِخۡوَٰنِهِنَّ أَوۡ بَنِيٓ إِخۡوَٰنِهِنَّ أَوۡ بَنِيٓ أَخَوَٰتِهِنَّ أَوۡ نِسَآئِهِنَّ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُنَّ أَوِ ٱلتَّٰبِعِينَ غَيۡرِ أُوْلِي ٱلۡإِرۡبَةِ مِنَ ٱلرِّجَالِ أَوِ ٱلطِّفۡلِ ٱلَّذِينَ لَمۡ يَظۡهَرُواْ عَلَىٰ عَوۡرَٰتِ ٱلنِّسَآءِۖ وَلَا يَضۡرِبۡنَ بِأَرۡجُلِهِنَّ لِيُعۡلَمَ مَا يُخۡفِينَ مِن زِينَتِهِنَّۚ وَتُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ٣١﴾ [النور: ۳۱]. «و به زنان مؤمن بگو: چشمانشان را [از نگریستن به نامحرم ] فرو پوشند و پاکدامنى ورزند و زینت خود را آشکار نکنند مگر آنچه از آن که آشکار است و باید که روسرى هایشان را بر گریبآن‌هایشان فروگذارند و زینت خود را آشکار نسازند مگر بر شوهرشان یا پدرانشان یا پدران شوهرشان یا پسرانشان یا پسران شوهرشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [هم آیین ] شان یا ملک یمینهایشان یا مردان بى رغبت [به زنان ] که پیرو شمایند یا کودکانى که بر شرمگاه زنان اطّلاع نیافته‌اند. و نباید [زمین ] را با پاهایشان بکوبند تا آنچه از زینتشان را که نهان مى داشتند، آشکار شود. و اى مؤمنان، همگى، به [درگاه ] خداوند توبه کنید. باشد که رستگار شوید (۳۱)».
پیامبر ج می‌فرماید: «لَا يَخْلُوَنَّ رَجُلٌ بِامْرَأَةٍ إِلاَّ كَانَ ثَالِثَهُمَا الشَّيْطَانُ [۲۰۳۹]. «هیچ مردی با زنی تن‌‌ها نمی‌شود مگر اینکه سومی آن‌‌ها شیطان است».
پس شریعت مطهر از همه اسبابی که منجر به زشتی می‌شوند منع کرده است، از آن جمله متهم کردن زنان پاکدامن به زناست و شریعت سزای چنین تهمتی را از سخت ترین سزا‌ها قرار داده است، تا اینگونه جامعه را از گسترش اسباب زشتی محافظت کند.
رانندگی زن از اسبابی است که به چنین مسایلی منجر می‌شود، این امر پوشید‌های نیست، اما عدم آگاهی از احکام شرعی و از عواقب بدی که تساهل در اموری که منجر به منکرات می‌شوند و آنچه بسیاری از بیمار دلان به آن مبتلا هستند از قبیل دوست داشتن بی‌بند و باری و چشم چرانی، همه این‌‌ها سبب شده تا در چنین مسایلی آن‌‌ها بدون علم و بدون توجه به خطر‌های آن به اظهار نظر و گفتگو بپردازند.
خداوند متعال می‌فرماید: ﴿قُلۡ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلۡإِثۡمَ وَٱلۡبَغۡيَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَأَن تُشۡرِكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ٣٣﴾ [الأعراف: ۳۳]. «بگو: پروردگارم فقط [کارهاى ] ناشایست- پیدا و پنهانش- و گناه و تعدّى ناحقّ را و آنکه با خداوند چیزى را که به [حقّانیت ] آن دلیلى نفرستاده است، شریک مقرّر کنید و آنچه را که نمى دانید، [به دروغ ] بر خداوند ببندید، حرام نموده است. (۳۳)».
الله تعالی می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٌ١٦٨ إِنَّمَا يَأۡمُرُكُم بِٱلسُّوٓءِ وَٱلۡفَحۡشَآءِ وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ١٦٩﴾ [البقرة: ۱۶۸ – ۱۶۹]. «و از گام‌هاى شیطان پیروى مکنید. حقّا که او دشمن آشکار شماست (۱۶۸) [او] تن‌‌ها شما را به بدى و ناشایستى فرمان مى دهد و اینکه به خداوند چیزى را که نمى دانید نسبت دهید (۱۶۹)».
پیامبر ج می‌فرماید: «مَا تَرَكْتُ بَعْدِي فِتْنَةً أَضَرَّ عَلَى الرِّجَالِ مِنْ النِّسَاءِ [۲۰۴۰]. «بعد از خود هیچ فتن‌های برای مردان به جا نگذاشتم که از زنان برای آن‌‌ها مضرتر باشد».
حذیفة بن یمان س می‌گوید: «كَانَ النَّاسُ يَسْأَلُونَ رَسُولَ اللَّـهِ ج عَنِ الْـخَيْرِ، وَكُنْتُ أَسْأَلُهُ عَنِ الشَّرِّ مَخَافَةَ أَنْ يُدْرِكَنِى؛ فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّـهِ إِنَّا كُنَّا فِى جَاهِلِيَّةٍ وَشَرٍّ، فَجَاءَنَا اللَّـهُ بِهَذَا الْـخَيْرِ، فَهَلْ بَعْدَ هَذَا الْـخَيْرِ شَرٌّ؟ قَالَ:«نَعَمْ». فَقُلْتُ: هَلْ بَعْدَ ذَلِكَ الشَّرِّ مِنْ خَيْرٍ؟ قَالَ:«نَعَمْ وَفِيهِ دَخَنٌ». قُلْتُ: وَمَا دَخَنُهُ؟ قَالَ:«قَوْمٌ يَسْتَنُّونَ بِغَيْرِ سُنَّتِى وَيَهْدُونَ بِغَيْرِ هَدْيِى تَعْرِفُ مِنْهُمْ وَتُنْكِرُ». فَقُلْتُ: هَلْ بَعْدَ ذَلِكَ الْـخَيْرِ مِنْ شَرٍّ؟ قَالَ:«نَعَمْ دُعَاةٌ عَلَى أَبْوَابِ جَهَنَّمَ مَنْ أَجَابَهُمْ إِلَيْهَا قَذَفُوهُ فِيهَا». فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّـهِ صِفْهُمْ لَنَا. قَالَ:«نَعَمْ هُمْ مِنْ جِلْدَتِنَا يَتَكَلَّمُونَ بِالْـسِنَتِنَا». قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّـهِ فَمَا تَرَی إِنْ أَدْرَكَنِى ذَلِكَ؟ قَالَ:«تَلْزَمُ جَمَاعَةَ الْـمُسْلِمِينَ وَإِمَامَهُمْ». فَقُلْتُ: فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ جَمَاعَةٌ وَلاَ إِمَامٌ؟ قَالَ:«فَاعْتَزِلْ تِلْكَ الْـفِرَقَ كُلَّهَا؛ وَلَوْ أَنْ تَعَضَّ عَلَى أَصْلِ شَجَرَةٍ حَتَّى يُدْرِكَكَ الْـمَوْتُ وَأَنْتَ عَلَى ذَلِكَ». «مردم پیامبر ج را از خیر می‌پرسیدند و من او را از شرّ می‌پرسیدم از ترس اینکه مبادا مرا در یابد؛ بنابراین گفتم:ای رسول خدا ما در زمان جاهلیت بودیم، خداوند این خیر را برای ما آورد، آیا بعد از این خیر، شرّی هست؟ پیامبر ج فرمود: بله. گفتم: آیا بعد از آن شرّ خیری هست؟ فرمود: بله ولی در آن غباری است (یعنی در آن فساد خواهد بود) گفتم: غبار (فساد) آن چیست؟ فرمود: گروهی جز از سنت من راه در پیش می‌گیرند، بعضی از کارهایشان خوب است و بعضی بد. گفتم: آیا بعد از این خیر شرّی هست؟ فرمود: بله: دعوتگرانی مردم را به‌سوی دروازه‌‌های جهنم فرا می‌خوانند هر‌کس دعوت آن‌‌ها را اجابت کند او را در دوزخ می‌اندازد. گفتم:ای رسول خدا آن‌‌ها را برای ما توصیف کن؟ فرمود: بله، گروهی از خود ما هستند و با زبان خود ما حرف می‌زنند، گفتم:ای رسول خدا اگر این زمان مرا دریابد چکار کنم؟ فرمود: جماعت مسلمین و پیشوای آن‌‌ها را لازم بگیر، گفتم: اگر مسلمانان، جماعت و پیشوایی و رهبری نداشتند، چه کار کنم؟ فرمود: از همه این فرقه‌‌ها کناره گیری کن؛ حتی اگر خود را ملزم بدانی که زیر یک درختی بمانی و در همان حال، مرگ به سراغت بیاد [۲۰۴۱]».
تمام مسلمانان را دعوت می‌دهم که در سخن و کردار خود تقوای الهی را پیشه کنند و از فتنه‌‌ها و از دعوتگران به فتنه بپرهیزند، و از همه آنچه خدا را ناخشنود می‌کند، یا به ناخشنودی خدا می‌انجامد بپرهیزد، از این بپرهیزند که از چنین دعوتگرانی باشند که پیامبر ج در این حدیث از آن‌‌ها خبر داده است.
خداوند ما را از شرّ فتنه‌‌ها و اهل فتنه نجات دهد، و این دین را برای امت حفاظت کند و امت را از دعوتگران سوء نجات دهد، و روزنامه نگاران ما و سایر مسلمین را توفیق دهد که در راستای رضامندی خدا و اصلاح امر مسلمین و نجاتشان در دنیا و آخرت گام بر دارند. و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم.
الشیخ ابن باز-مجموع فتاوی و مقالات متنوعة (۳/۳۵۱- ۳۵۳).
[۲۰۳۹] أحمد (۱/۱۸، ۲۶) و (۳/۳۳۹، ۴۴۶)، و الترمذی (۲۱۶۵) و قال: «حسن صحیح غریب»، و النسائی فی "الکبری" (۹۲۱۹، ۹۲۲۱، ۹۲۲۳، ۹۲۲۵)، و الطبرانی فی "الصغیر" (۲۴۵)، و "الأوسط" (۱۶۵۶، ۲۹۲۹، ۷۲۴۹)، و ابن حبان (۴۵۷۶، ۵۵۸۶، ۶۷۲۸، ۷۲۵۴)، و الحاکم۱/۱۱۴، ۱۱۵ (۳۸۷- ۳۹۰) و صححه و وافقه الذهبی. [۲۰۴۰] تخریج حدیث در فتوای ۵۸ این باب گذشت. [۲۰۴۱] البخاری (۳۶۰۶)، و مسلم (۱۸۴۷).