فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۱۱] روزه گرفتن قبل از غذا دادن در کفاره

[۱۱] روزه گرفتن قبل از غذا دادن در کفاره

س: اگر سوگند خوردم که فلان کار را نمی‌کنم و روزی آن را انجام دادم، آیا می‌توانم سه روز روزه بگیرم و سپس آن کار را بکنم؟ یا باید از انجام آن کار دست نگاه دارم؟

ج: اگر شخص سوگند بخورد که فلان کار را انجام دهد برای او کفارهء یمین لازم می‌شود، مثل اینکه بگوید: سوگند به خدا با فلانی حرف نمی‌زنم، یا غذایش را نمی‌خورم، و سپس با او حرف بزند یا غذایشان را بخورد بر او کفاره لازم می‌شود، چون خداوند متعال می‌فرماید: ﴿لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ٨٩ [المائدة: ۸۹]. «خداوند شما را به خاطر سوگند‌های بیهوده و بی‌اراده مؤاخده نمی‌کند، ولی شما را در برابر سوگندهایی که از روی قصد و اراده خورده اید مؤاخذه می‌کند، کفاره اینگونه سوگند‌ها عبارت است از خوراک دادن به ده نفر مستمند از غذاهای معمولی و متوسطی که به خانواده خود می‌دهید؛ یا جامه دادن به ده نفر از مستمندان و یا آزاد کردن برده ای؛ اما اگر کسی نیافت سه روز روزه بگیرد این کفارهء سوگندهایی است که می‌خورید، سوگند‌های خود را حفظ کنید. اینگونه خداوند آیات خود را بر شما بیان می‌دارد باشد که شکر گذارید».

خداوند در این آیه کفارهء قسم را توضیح داده است و بیان کرده که روزه گرفتن برای کسی است که توانایی خوراک دادن و لباس دادن و آزاد کردن برده را ندارد.

علما در مقدار واجب از خوراک برای هر مستمندی اختلاف کرده‌اند، و صحیح ترین قول این است که از همه خوراک ‌هایی که خانواده‌اش می‌دهد از قبیل: برنج، خرما و غیره از هر کدام که می‌خواهد تقریباً یک و نیم کیلو بدهد. و اگر ده مستمند را شام یا نهار داد یا به هر‌یک به‌انداز‌های لباس داد که او می‌توانست با آن نماز بخواند، کافی است. و اگر برد‌های مؤمن چه زن چه مرد را آزاد کرد کفایت می‌کند و اگر نتوانست یکی از این کار‌ها را بکند آن وقت سه روز روزه بگیرد.

شیخ ابن باز – مجموع فتاوی و مقالات متنوعة ۲۳/۱۳۴، ۱۳۵