فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۵۳] آیا پایان مدت مسح باعث شکسته شدن وضو می‌شود؟

س: آیا با پایان یافتن مدت مسح وضو می‌شکند؟

ج: خیر، زیرا رسول اکرم ج مدت مسح را معین کرده است و نه مدت انت‌‌های وضو را. بنابراین آنچه که تعیین شده که مدت وضو نیست، ‌چون ما نمی‌توانیم بگوییم که هر وقت مدت تمام بشود پس وضو نیز شکسته است، بلکه آنچه که وقت آن از طرف شریعت معین شده مسح است. از این جهت ما می‌توانیم بگوییم که: هر وقت مدت مسح تمام شد شما حق مسح ندارید، ولی قبل از اتمام مدت اگر شما با طهارت بر موزه‌‌ها مسح کردید وضوی شما بنا بر مقتضای دلیل شرعی کامل و پابرجاست و جز با دلیل شرعی از بین نمی‌رود و اصل بقای طهارت است.

رسول الله ج در مسئله‌ی شکسته شدن وضو قاعد‌های را پایه گذاری کرده است: «لَا يَنْصَرِفْ حَتَّى يَسْمَعَ صَوْتًا أَوْ يَجِدَ رِيحًا» [۶۴۱]. «شخصی که خیال می‌کند که در نماز چیزی را احساس می‌نماید (فکر می‌کند که وضویش با خارج شدن چیزی شکسته) نباید از نماز منصرف شود تا این که صدایی بشنود و یا بویی را احساس نماید (چیزی از شکمش بیرون بیاید).

پس رسول الله ج وضو را بر کسی واجب می‌داند که بر شکسته شدن وضویش اطمینان پیدا کند. فرقی نمی‌کند که سبب وجوب وضو از حیث واقعیت مشکوک باشد یا از حیث آگاهی و عدم آگاهی به حکم شرعی، زیرا هر کدام از این‌‌ها در جهالت و نادانی به سر می‌برند، این یکی به واقعیت جاهل است که آیا سبب نقض وضو اتفاق افتاده است یا خیر؟ و آن دیگر نسبت به حکم شرعی جاهل است که آیا شریعت وضو گرفتن را در چنین حالی بر او واجب نموده است یا نه؟

ولی از حدیث رسول الله ج معلوم می‌شود که وضو واجب نمی‌شود؛ مگر با حصول یقین از شکسته شدن وضو، و این جا چون شکسته شدن وضو، و این جا چون شکسته شدن وضو، و این جا شکسته شدن وضو یقینی نیست. پس وضو به حال خود باقی است.

شیخ ابن عثیمین – مجموعه فتاوا و رسایل (۱۱/۱۷۹)

[۶۴۱] بخاری (۲۰۵۶،۱۷۷،۱۳۷) مسلم (۳۶۲،۳۶۱).