فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۴] بطلان این سخن که اگر مسلمان شرک بورزد همیشه در جهنم نمی‌ماند

س: بعضی از افراد می‌گویند: هر کسی که مقید به رسالت پیامبر ج باشد و به‌سوی قبله نماز بخواند اگر چه برای شیخ خود سجده کند باز هم کافر و مشرک نمی‌شود، و می‌گویند: محمد بن عبدالوهاب / که گفته: مشرکینی که توبه نکنند برای همیشه در جهنم می‌مانند، بر اشتباه بوده است و می‌گویند: مشرکین امت پیامبر ج را الله تعالی در جهنم عذاب می‌دهد و سپس از جهنم بیرون می‌آورد و به بهشت وارد می‌کند، و می‌گویند: هیچ یک از افراد امت پیامبر ج برای همیشه در جهنم نمی‌مانند؟ در این باره توضیح دهید.

ج: همه کسانی که به رسالت رسول اکرم ج و تمام امور شریعت ایمان آورده‌اند، هرگاه بعد از ایمان برای غیر الله اعم از ولی، صاحب قبر یا شیخ طریقت سجده کنند کافر، مرتد و از دین اسلام خارج می‌گردند و در ردیف مشرکینی قرار می‌گیرند که در عبادت با الله شرک ورزیده‌اند؛ اگر چه هنگام سجده برای غیر الله، شهادتین را تلفظ کنند، زیرا چنین افرادی با سجده کردن برای غیر الله کلمه‌ی توحید را نقض نموده‌اند.

در عین حال، کسی که با وجود ایمان به الله شرک ورزد، از عقوبت خروج از اسلام بخاطر جهالتش معذور قرار می‌گیرد، تا اینکه حجت بر او قائم شود و وی را از حکم ارتداد و عقوبت آن آگاه نمایند و سه روز به او مهلت می‌دهند تا به اشتباه خویش پی برده و توبه نماید، اگر باز هم بر عمل خویش (سجده برای غیر الله) اصرار ورزید به عنوان مرتد و کسی که پس از اتمام حجت مصرانه از دین خارج شده کشته می‌شود، زیرا پیامبر ج فرموده‌اند: «مَنْ بَدَّلَ دِينَهُ فَاقْتُلُوهُ» [۶۹]. «کسی که دینش را تغییر داد، او را بکشید».

بنابراین، توضیح مسئله و اقامه‌ی حجت و دلیل برای چنین فردی قبل از اجرای حکم ارتداد بدین منظور است که هیچ عذری باقی نماند، نه اینکه او را بعد از توضیح مسئله تکفیر نکنند؛ زیرا این شخص به دلیل سجده و نذر و قربانی برای غیر الله کافر شده است.

قرآن و حدیث گویای همین مطلب هستند. هر کسی که با شرک از دنیا برود الله تعالی او را نمی‌بخشاید؛ بلکه چنین فردی همیشه در جهنم باقی می‌ماند.

الله تعالی می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ﴾ [النساء: ۴۸]. «الله تعالی این امر را نمی‌بخشاید که به او شرک شود و گناهان دیگر را برای کسی که بخواهد می‌بخشاید».

الله تعالی می‌فرماید: ﴿مَا كَانَ لِلۡمُشۡرِكِينَ أَن يَعۡمُرُواْ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ شَٰهِدِينَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِم بِٱلۡكُفۡرِۚ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ وَفِي ٱلنَّارِ هُمۡ خَٰلِدُونَ١٧﴾ [التوبة: ۱۷]. «مشرکین حق ندارند که مساجد الله تعالی را آباد نمایند در حالی که بر کفر خود گواه‌اند اینان اعمالشان بیهوده است و در جهنم جاویدان اند».

و بالله التوفیق. و صلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه و سلم

فتاوای انجمن دائم مباحث علمی و افتا (۱/۲۲۰).

[۶۹] بخاری (۶۹۲۲،۳۰۱۷).