[۹۹] حکم بلند شدن برای کسی که می‌آید
س: مردی وارد شد و همه به احترام او بلند شدند و من بلند نشدم، آیا باید بلند می‌شدم؟ آیا کسانی که بلند شده‌اند گناهکارمی‌شوند؟
ج: لازم نیست که برای کسی که از بیرون می‌آید بلند شد، بلکه بلند شدن برای کسی که از بیرون می‌آید، نوعی معرفت و فضیلتِ اخلاقی است، کسی که به استقبال دیگری بلند شود و با کسی که از بیرون می‌آید دست بدهد و دستش را بگیرد بخصوص صاحب خانه و بزرگان، پس این از خوبی‌‌ها و فضایل اخلاقی است.
«و قد قام النبي ج لفاطمة، وقامت له رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهَا». «پیامبر ج برای فاطمه بلند می‌شد، و فاطمه ل برای ایشان بلند می‌شد [۱۶۴۶]».
«وقام الصحابة رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهُمْ بأمره لسعد بن معاذ رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهُ لما قدم ليحكم في بني قريظة». «و صحابه ش به فرمان پیامبر ج برای سعد بن معاذ س وقتی برای حکم کردن در مورد بنی قریظه آمد بلند شدند» [۱۶۴۷].
«و قام طلحة بن عبيدالله رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهُ من بين يدي النبي ج لما جاء كعب بن مالك رَضِيَ اللَّـهُ عَنْهُ حين تاب الله عليه، فصافحه وهَنَّاهُ ثم جلس». «وقتی الله تعالى توبه کعب بن مالک س را پذیرفت طلحة بن عبید الله س در جلوی پیامبر ج برای او بلند شد و با او دست داد و به او تبریک گفت و سپس نشست [۱۶۴۸]».
این از خوبی‌های اخلاقی است و در آن گنجایش است. آنچه منکر و نادرست می‌باشد، این است که برای تعظیم کسی بایستند. اما این که کسی بلند شود تا از میهمان استقبال کند یا با او دست دهد یا سلام کند این جایز است، اما این که فردی برای تعظیم و احترام کسی بلند شود در حالی که مردم نشسته‌اند یا این که به هنگام ورود کسی بایستد بدون آنکه با او دست دهد، این کار شایسته نیست. بدتر از همه این است که فردی نشسته باشد و مردم به احترام او ایستاده باشند، نه به خاطر پاسداری و نگهبانی از او؛ بلکه فقط به خاطر تعظیمش.
بلند شدن چنانکه علما گفته‌اند سه حالت دارد:
نوع اول: فردی به تعظیم کسی بلند شود و آن فرد نشسته باشد، چنانکه عجم‌ها پادشاهان و بزرگان خود را اینگونه تعظیم می‌کنند آنگونه که پیامبر ج فرموده است، این جایز نیست، بنابراین پیامبر ج وقتی نشسته در نماز پیش نماز اصحابش بود به آن‌‌ها فرمان داد که همراه او نماز را نشسته بخوانند [۱۶۴۹]، و وقتی بلند شدند فرمود: «كِدْتُمْ آنِفًا لَتَفْعَلُونَ فِعْلَ فَارِسَ وَالرُّومِ؛ يَقُومُونَ عَلَى مُلُوكِهِمْ وَهُمْ قُعُودٌ». «الآن نزدیک بود که کاری را بکنید که فارس‌‌ها و رومی‌‌ها انجام می‌دهند. آن‌‌ها برای تعظیم پادشاهان خود را تعظیم پادشاهان خود می‌ایستند در حالی که پادشاهان نشسته‌اند [۱۶۵۰]».
نوع دوم: به هنگام ورود یا خروج فرد؛ فقط برای تعظیم او بلند شود، بدون استقبال و مصافحه؛ بلکه فقط به خاطر تعظیم و بزرگداشت. این کار حداقل مکروه است. هنگامی که پیامبر ج وارد می‌شد صحابه بلند نمی‌شدند چون می‌دانستند که رسول الله ج این چیز را نمی‌پسندد.
نوع سوم: بلند شدن برای استقبال کسی که می‌آید تا با او مصافحه کند یا دستش را بگیرد تا او را در جایش بنشیند و امثال آن، این اشکالی ندارد؛ بلکه چنان که گذشت سنت است.
شیخ ابن باز – مجموع فتاوی (۴/۳۹۴).
[۱۶۴۶] ابو داود ۵۲۱۷ و ترمذی۳۸۷۲ و قال: «حسن غریب». [۱۶۴۷] بخاری ۴۴۱۸ و مسلم ۲۷۶۹. [۱۶۴۸] بخاری ۳۰۴۳ و مسلم ۱۷۶۸. [۱۶۴۹] ن ک بخاری ۶۸۹ و مسلم ۴۱۱ به روایت انس س. [۱۶۵۰] مسلم۴۱۳ به روایت جابر س.