[۲۵] شرایط شرعی آزادی بردگان و بردگانی که دولت آزاد می‌کند
س۱: نظرتان درباره کسانی‌که در شرایطی به غیر از جهاد به بردگی‌گرفته شده‌اند، چیست؟
س۲: نظرتان درباره برده‌هایی‌که در آفریقا هستند، چیست؟آیا آن‌‌ها برده‌‌های شرعی‌هستند؟ و چه زمانی به بردگی کشیده شده‌اند؟
س۳: آیا در جنگ بین شاهان و دولت‌هایی‌که به طمع کسب مقام‌‌های دنیوی و حکومت، قدرتمندان به ضعیفان حمله می‌کنند و اشخاص مسلمان و یا غیر مسلمان را اسیر می‌کنند، درست است که این افراد را برده به حساب آورند؟
اگر طبق قرآن و سنت صحت یا عدم صحت این شکل از برده داری ثابت است، لطفاً دلیل‌آن را ذکر فرمایید؟
س۵: شروط بردگی چه چیز‌هایی می‌باشد و چندتا است؟
ج۱، ۲، ۳، ۵: اصل در برده داری این است‌که در جنگ با کفار، کسانی به اسارت سپاهیان اسلام درآیند و درآن جنگ باید جهاد در راه الله و برای اعلای کلمه الله و یاری دینش باشد. اما آن چه بدون جنگ و جهاد بدست آید مانند: دزدیدن افراد آزاد، یا برده گرفتن مسلمانان در جنگ بین دولت‌‌های اسلامی و یا خرید و فروش انسان آزاد که به کلی درست نیست و حتی حرام است، در همه این‌‌ها مالکیت ثابت نمی‌شود به این وسیله شروط برده داری مشخص می‌شود و با تطبیق شروط جواب سؤال‌های۱، ۲، ۳، ۵ مشخص می‌شود.
س۴: نظرتان درباره برده‌ای‌که حکومت آن را با اعمال زورآزاد کرده چیست؟ آیا با آزادکردن حکومت او آزاد می‌شود یا خیر؟
ج۴: اگر برده داری‌از راه شرعی ثابت شود، حکومت حق ندارد با اعمال زور بر صاحبِ‌آن، او را آزاد کند، لذا آزاد نمی‌شود؛ مگر این‌که حاکم شرعی براساس مصلحت عامه حکم آزاد کردنش را صادرکند و در این صورت قیمت آن را به مالکش می‌پردازد. مانند حکم پیامبر ج درباره‌ی بردگان‌هوازن، اما اگر بردگی از راه غیر مشروع باشد، همان گونه که در جواب سؤال‌های۱، ۲، ۳، ۵، یادآور شدیم، حکومت باید آن‌‌ها را آزاد کند و این کار را اجرا کند هرچند کسانی‌که فکر می‌کنند صاحب برده هستند بدشان‌آید و نیازی نیست به جای‌آن‌‌ها چیزی را به افراد مدعی مالکیت، پرداخت کند.
و بالله التوفیق، و صلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم
فتاوی انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۶/۵۷۶، ۵۷۷)