فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۵۲] وجوب رد منکر و روش آن

س: دانشجویی هستم که همراه دوستانم در خوابگاه دانشجویی زندگی می‌کنیم. الله مرا هدایت کرده است و ارتباطم با الله خوب است. ولی گناهان و نافرمانی‌‌های برخی از دوستانم مرا رنج می‌دهد. گناهانی مانند: گوش دادن به موسیقی، غیبت و سخن چینی... آن‌‌ها را نصیحت کرده‌ام. ولی برخی مرا به باد استهزاءگرفته‌اند و به عقب مانده، وسخت‌گیر متهم می‌کنند. لطفاً راهنمایی ام کنید. چه کار کنم؟

ج: وظیفه‌ی تو، اعتراض به منکر در حد توان و با روش پسندیده است. آیات و احادیث مربوطه را در حد توان به آنان گوشزد کن و آنان را در گوش دادن به موسیقی، غیبت و سایر حرف‌‌ها و اعمال حرام همراهی نکن. تا می‌توانی، هنگام انجام منکر، از آنان دوری کن تا به کار دیگری بپردازند.

الله می‌فرماید: ﴿وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦ﴾ [الأنعام: ۶۸]. «هرگاه کسانی را دیدی که آیات ما را، استهزاء می‌کنند از آنان روی بگردان تا به سخن دیگری بپردازند».

هرگاه به‌اندازه‌ی توان آنان را منع کردی و از کار آنان دوری جستی، عمل و عیب آنان به تو ضرر نخواهد رساند.

الله می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَيۡكُمۡ أَنفُسَكُمۡۖ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهۡتَدَيۡتُمۡۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ١٠٥﴾ [المائدة: ۱۰۵]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! مراقب خود باشید هنگامی که شما هدایت یافتید، گمراهی کسانی که گمراه شده‌اند، به شما ضرری نمی‌رساند. بازگشت همه به‌سوی الله است؛ و شما را از آنچه عمل می‌کردید، آگاه می‌سازد».

الله سبحانه و تعالى مشخص کرده است که گمراهان به مؤمنان تا زمانی که تابع حق و هدایت باشند، ضرر نمی‌رسانند. و این امتیاز با اعتراض بر منکر و پایمردی در حق و دعوت به آن حاصل می‌شود. به زودی الله برایت راه نجاتی قرار خواهد داد و اگر به خاطر الله صبر کنی. ان‌شاءالله نصیحت شما برای آنان سودمند، خواهد شد. تو را بشارت بر خیر بسیار و عاقبت نیکو باد! تا وقتی که بر حق پایدار باشی و با منکر مخالفت کنی برخیر هستی.

الله می‌فرماید: ﴿وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ﴾ [الأعراف: ۱۲۸]. «و عاقبت، از آن پرهیزگاران است».

الله تعالى می‌فرماید: ﴿فَٱصۡبِرۡۖ إِنَّ ٱلۡعَٰقِبَةَ لِلۡمُتَّقِينَ﴾[هود: ۴۹]. «صبر کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است».

الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ فِينَا لَنَهۡدِيَنَّهُمۡ سُبُلَنَاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَمَعَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ٦٩﴾ [العنکبوت: ۶۹]. «و آنان که در راه ما جهاد کنند، قطعاً به راههای خوب هدایت شان خواهیم کرد. و الله با نیکوکاران است».

الله تو را به رضای خود توفیق دهد و تو را صبر و استقامت ارزانی بخشد. خواهران، خانواده و دوستانت را به رضایت و محبت ذات پاکش توفیق دهد. او تعالى شنونده‌ی نزدیک و هدایت کننده به راه راست است.

شیخ ابن باز- مجلة البحوث ـ ش۳۰- ص (۱۱۷- ۱۱۸)