فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۲۶] بردگی امری عارضی است و ارتباطی به رنگ و وطن ندارد

[۲۶] بردگی امری عارضی است و ارتباطی به رنگ و وطن ندارد

س: حکم بردگان آفریقایی که مردم ادعا می‌کنند آن‌‌ها برده هستند، چیست؟ حکم میراث شان در صورت فوت‌شان چیست؟ آیا این بردگی صحیح است یا خیر؟ امیدوارم این فتوی را با دلایل قاطع از قرآن و سنت شرح دهید؟

ج: اصل در انسان آزاد بودن است و بردگی حالت عارضی و غیر اصلی در بعضی از افراد است. بردگی عجز و ناتوانی حکمی است (نه حقیقی) که بر انسان عارض می‌شود؛ آن‌هم به خاطرکفر. آری، بردگی با قرآن و سنت اجماع ثابت است. برده از کسی ارث نمی‌برد و کسی از او هم ارث نمی‌برد و مانع ارث کسی هم نمی‌شود. برده‌ی مشترک ارث می‌برد و از او هم ارث برده می‌شود و بقدر آزادی خود، مانع ارث دیگران می‌شود.

تعیین این‌که یک فرد مشخص برده است، نیاز به دلیل‌شرعی دارد و‌‌سفید یا‌‌‌سیاه بودن فرد برده بودنش را اثبات نمی‌کند؛ چرا که هم برده سیاه وجود دارد و هم برده سفید و ملاک اثبات بردگی، قوانین شرعی است.

و بالله التوفیق، و صلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم

انجمن دایمی مباحث علمی و افتا ‏ (۱۶/ ۵۷۹)