فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۶۰] حکم دست کشیدن بر محل درد به هنگام خواندن آیات قرآن

س: فردی هست که با دعا‌های شرعی که از پیامبر ج ثابت هستند و با دعا‌هایی که در کتاب «صحیح الکلم الطیب» ابن تیمیه و (الوابل الصیب) ابن قیم آمده‌اند، بر مردم دعا می‌خواند، بعضی از مردم که بیماری‌های جسمی مانند سرطان و غده و غیره دارند نزد او می‌آیند، او بر آن‌‌ها قرآن و دعا‌هایی را که از پیامبر ج ثابت و بعضی از دعا‌های مجرّب، که از شرک خالی هستند می‌خواند بر دست راستش فوت می‌کند و دستش را بر محل درد می‌مالد، چون پیامبر چنین می‌کرد و می‌گفت: «أَذْهِبِ الْـبَاسَ، اشْفِهِ وَأَنْتَ الشَّافِى، لاَ شِفَاءَ إِلاَّ شِفَاؤُكَ، شِفَاءً لاَ يُغَادِرُ سَقَمًا [۱۷۸۵]

عثمان بن عاص س به پیامبر گفت: از وقتی که مسلمان شده در بدن خود دردی را احساس می‌کند، پیامبر ج به او گفت: «ضَعْ يَدَكَ عَلَى الَّذِي تَأََلَّمَ مِنْ جَسَدِكَ، وَقُلْ: بِسْمِ اللهِ - ثَلاَثاً - وَقُلْ سَبْعَ مَرَّاتٍ: أَعُوذُ بِاللهِ وَقُدْرَتِهِ، مِنْ شَرِّ مَا أَجِدُ وَأُحًاذرُ [۱۷۸۶]

«دست خود را در جای درد بگذار و سه بار بسم الله بگو و هفت بار بگو: أَعُوذُ بِاللهِ وَقُدْرَتِهِ، مِنْ شَرِّ مَا أَجِدُ وَأُحًاذرُ».

بنابراین آیا این دعا خوان اگر بر محل درد دستش را بگذارد جایز است؟ آیا از اینکه پیامبر ج به صحابی گفت: دستت را بگذار، چنین فهمیده می‌شود که گذاشتن دست از اسباب شفا است؟ با توجه به اینکه این تجربه شده و خداوند بسیاری از مردان و زنان را شفا داده است.

ج: خواندن دعا به صورت مذکور اشکالی ندارد، چون قرآن شفا است همان طور که خداوند می‌فرماید: ﴿وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٞ﴾ [فصلت: ۴۴]. «و ما آیاتی از قرآن را فرو می‌فرستیم که مآیه‌ی بهبودی و رحمت مومنان است، ولی بر ستمگران جز زیان نمی‌افزاید».

همچنین گذاشتن دست بر محل درد و دست کشیدن بر آن بعد از دم کردن اشکالی ندارد، همان طور که خواندن و سپس فوت کردن بر همه بدن و یا محل درد جایز است؛ به دلیل احادیث مذکور.

فتوا با امضای شیخ ابن جبرین.

[۱۷۸۵] البخاری (۵۶۷۵) و مسلم (۲۱۹۱). [۱۷۸۶] مسلم (۲۲۰۲).