فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۸۹] حکم تصرف پدر در مال فرزند

س۱: پدر و مادری که به فرزندان خود اموال نقدی و غیرنقدی هدیه کرده‌اند، آیا می‌توانند در آن اموال تصرف کنند؟

ج۱: در صورت نیاز می‌توانند بدون اینکه به فرزندشان ضرر برسانند؛ به دلیل قول رسول‌الله ج که فرموده‌اند: «إِنَّ أَطْيَبَ مَا أَكَلْتُمْ مِنْ كَسْبِكُمْ، وَإِنَّ أَوْلَادَكُمْ مِنْ كَسْبِكُمْ» [۱۲۴۲]. «بهترین آنچه که از آن می‌خورید از کسبتان است و همانا فرزندانتان جزو کسب شما هستند».

س۲: پسری برای پدرش مقداری پول می‌فرستد تا به صورت امانت نزد او باشد یا این که پدر از طرف پسرش تجارت کند. پدر با این پول زمینی می‌خرد و سندش را به اسم خودش می‌زند. آیا فرزند می‌تواند از پدرش درخواست نماید که سند زمین مذکور را به اسم او بزند؟ یا این که فرزند مقدار پولی را که به پدر داده، مطالبه نماید؟

ج۲: اگر موضوع به گون‌های است که شما ذکر کرده‌ای، می‌توانی حق خود را با خوبی و خوشی از پدرت مطالبه نمایی؛ مگر این که پدر شما سخت نیازمند باشد. اگر پدرتان حق شما را پرداخت نمود، بسیار خوب؛ اما اگر پدرتان به دلیل تأمین مخارج زندگی خود و خانواده‌اش به این پول نیاز شدید داشت، شما حق مطالبهء این پول را ندارید؛ زیرا رسول الله ج می‌فرماید: «أَنْتَ وَمَالُكَ لِأبِيكَ» [۱۲۴۳]. «(ای فرزند!) تو و مالت هر دو از آن پدرت هستید». پیامبر ج این جمله را به کسی خطاب نمود که نزد پیامبر ج و گفت: یا رسول الله! پدرم مالم را به زور از من گرفته است. پیامبر ج در حدیثی دیگر می‌فرماید: «إِنَّ أَطْيَبَ مَا أَكَلْتُمْ مِنْ كَسْبِكُمْ، وَإِنَّ أَوْلَادَكُمْ مِنْ كَسْبِكُمْ». «بهترین آنچه که از آن می‌خورید از کسبتان است و همانا فرزندانتان جزو کسب شما هستند».

و صلی الله نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۶/۲۵۲)

[۱۲۴۲] احمد (۲/۱۷۹، ۲۱۴)، (۶/۴۱، ۱۶۲، ۲۰۱)، ابوداود (۳۵۳۰) صحیح ابوداود آلبانی، شماره‌ی (۳۰۱۵) ترمذی (۱۳۵۸) و گفته‌است «حسن صحیح».ابن ماجه (۲۲۹۲،۲۲۹۰)، حدیث در «صحیح ابوداود» از البانی شماره (۳۰۱۵). [۱۲۴۳] احمد (۲/۲۱۴،۱۷۹) ابوداود (۳۵۳۰) ابن ماجه (۲۲۹۲،۲۲۹۱) و صححه الألبانی فی «صحیح ابن ماجه» (۱۸۶۵،۱۸۵۵).