فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۵] حکم دعوت به آزادی فکر

س: موضوع «حریة الفكر» آزادی‌اندیشه و عقیده و دعوت به آن را توضیح دهید؟

ج: چنانچه کسی معتقد باشد که انسان از نظر اعتقادی کاملاً آزاد است و هر دینی را که بخواهد می‌تواند اختیار کند، از نظر ما چنین آزادی مساوی با کفر است؛ با این توضیح که اگر مسلمانی معتقد باشد انتخاب دینی به جز دین محمد ج جایز است، این فرد کافر است باید فوراً توبه نماید چنانچه توبه نکرد به عنوان مرتد واجب القتل است.

باید توجه نمود که ادیان، غیر از افکار هستند بدلیل اینکه دین از طرف الله تعالى بر پیامبر ج از طریق وحی نازل شده است، تا سبب هدایت بندگان باشد.

اما افکار، یافته‌‌ها و تجربیات بشر هستند، من معتقدم واژه‌ی فکر را باید از فرهنگ واژگان دینی حذف نمود، زیرا هرگاه فکر مساوی با دین باشد دارای مفهومی‌باطل خواهد بود، بدلیل اینکه چنانچه گفته شود: اسلام، مسیحیت، یهودیت، همه افکار هستند، مفهوم این سخن آن خواهد بود که ادیان مساوی با ایده‌‌های انسانی و افکار بشری هستند که قابل تجدید نظر می‌باشند و می‌توان آن‌‌ها را پذیرفت یا رد نمود، در صورتی که این اعتقاد نسبت به ادیان الهی بخصوص دین اسلام که آخرین ادیان است کفر مطلق محسوب می‌شود.

خلاصه‌ی جواب اینکه: اگر کسی معتقد باشد افراد می‌توانند هر دینی را که بخواهند انتخاب کنند، یا به تعبیری در انتخاب دین از آزادی کامل برخوردار هستند.

این کفر به آیات الله تعالى است که فرموده: ﴿وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ﴾ [آل عمران: ۸۵]. «و هر که دینی غیر از اسلام برگزیند، هرگز از او پذیرفته نمی‌شود».

الله تعالى فرموده: ﴿إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُ﴾ [آل عمران: ۱۹]. «در حقیقت دین در نزد الله تعالی همان اسلام است».

بنابراین هیچ‌کس اجازه ندارد که معتقد باشد انتخاب دینی غیر از اسلام جایز است، چنین اعتقادی کفر و به منزله‌ی خروج از اسلام است.

شیخ ابن عثیمین- مجموعه فتاوی و رسائل (۳/۱۰۰، ۹۹).