فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۱] آیا بر شوهر واجب است که با همسرش حج کند؟

س: زنی دارم که هنوز به حج نرفته است. آیا بر من لازم است که او را با خود به حج ببرم؟ اگر بر من واجب نیست که او را با خود به حج ببرم آیا حج از او ساقط است؟ آیا هزینه‌ی سفر حجش بر من واجب خواهد بود؟

ج: اگر زن، این مسئله را در هنگام عقد شرط نموده است، بر شوهر لازم است که او را به حج ببرد و به عهد خود وفا کند، چون پیامبر اکرم ج فرموده است: «إنّ أَحَقَّ الشُّرُوطِ أَنْ تُوفُوا بِهِ مَا اسْتَحْلَلْتُمْ بِهِ الْـفُرُوجَ» [۱۰۲۹]. «بهترین شرط‌‌هایی که وفا، و عمل کردن به آن‌‌ها لازم است شرط‌‌هایی است که در نکاح قرار داده است – و به وسیله‌ی آن‌‌ها تمکین از همسر برایتان حلال می‌شود».

الله تبارک و تعالى فرموده است: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِ﴾ [المائدة: ۱]. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به عهد و پیمآن‌های خود وفا کنید».

در جایی دیگر فرموده است: ﴿وَأَوۡفُواْ بِٱلۡعَهۡدِۖ إِنَّ ٱلۡعَهۡدَ كَانَ مَسۡ‍ُٔولٗا﴾ [الإسراء: ۳۴]. «و به عهد و پیمان خود وفا کنید، چرا که (در روز قیامت) از عهد و پیمان پرسیده می‌شود».

اگر زن در عقد نکاح چنین شرطی را قرار نداده است بر شوهر لازم نیست که او را به حج ببرد. ولی بنده معتقدم که او را به حج ببرد، بنا بر چندین دلیل:

* برای کسب ثواب: چون همان‌اندازه ثواب که به زن می‌رسد به شوهر نیز می‌رسد و از طرفی، زن فریضه‌اش را ادا کرده است.

* این کار سبب الفت و دوستی بین آن‌‌ها می‌شود و هر چیزی که موجب الفت بین زن و شوهر شود مطلوب است.

* شوهر با این رفتار مورد مدح و ثنا قرار می‌گیرد و دیگران از او تبعیت می‌نمایند، بنابراین از الله تعالى استعانت جسته، و با زنش به حج برود، چه زن در هنگام عقد از او عهد گرفته باشد و چه نگرفته نباشد، ولی اگر عهد گرفته باشد بر او واجب است که به حجش ببرد.

شیخ ابن عثیمین – مجموع فتاوی و رسائل (۲۱/۱۱۵)- س (۱۳۷)

[۱۰۲۹] بخاری (۲۷۲۱) و مسلم (۱۴۱۸).