[۱۹] نفقه‌ی حج واجب، قبل از تقسیم میراث جدا شود
س: خانمی وفات نموده است و وارثان او عبارتند: از همسرش، پدرش و برادران و خواهرانش و دختری که جلو تر وفات کرده است. مقداری پول از این خانم به جا مانده است... و رثه می‌خواهند هر کدام سهم خود را بدانند؛ این خانم متوفی حج فرضی را در زمان حیات خود ادا ننموده است؛ بعضی از وارثان دوست دارند قبل از تقسیم میراث، شخصی فریضه‌ی حج را از ماترک متوفی انجام دهد، و بعضی از ورثه می‌خواهند ابتدا سهم آنان مشخص شود و اکنون از شما استفتا نموده ایم و منتظر جواب هستیم؟
ج: با توجه به اظهارات سائل، چنانچه بر این خانم متوفی در زمان حیاتش حج واجب بوده است باید قبل از تقسیم میراث مقداری که برای ادای حج کفایت می‌کند از ماترک متوفی جدا شود و به کسی تحویل دهند تا به جای متوفی حج را ادا کند؛ اما اگر این خانم فقیر بوده است حج و عمر‌های بر او فرض، نیست. پس از رسیدگی به این موضوع چنانچه بدهکار هستند بدهی ایشان پرداخت می‌شود، بعد از آن اگر وصیتی داشته است، وصیت شرعی او اجرا می‌شود آنچه باقی بماند بین ورثه تقسیم می‌شود.
صورت مسئله از دو شروع می‌شود، نصف میراث به زوج تعلق می‌گیرد، الباقی سهم پدر است و با وجود پدر، برادران ساقط می‌شوند و چیزی از میراث به آنان تعلق نمی‌گیرد، اما دختر ایشان که قبلاً وفات نموده است میراث نمی‌برد، زیرا شرط میراث این است که تحقق وجود وارث هنگام موت مورّث، یعنی وارثانی از متوفی ارث می‌برند که هنگام مرگ متوفی در قید حیات باشند و مانعی دیگر هم موجود نباشد که در این مسئله دختر قبل از مادر فوت نموده است.
انجمن دائم– کتاب: فتاوای اسلامیة (۳/۴۹)