فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۵۵] کفاره‌ی ترک شب گذراندن در مزدلفه

[۵۵] کفاره‌ی ترک شب گذراندن در مزدلفه

س: شخصی در همین سال فریضه‌ی حج را ادا نموده ولی صبح روز دهم از عرفه خارج شده است و نتیجتاً شب گذراندن در مزدلفه را از دست داده است، ناگفته نماند که علت این امر ترافیک ماشین‌‌ها و ازدحام مردم بوده است. این شخص پس از طلوع فجر با عبور از مزدلفه مستقیماً به منی می‌رود... بفرمایید که چه چیزی بر او واجب است؟

ج: الله تعالى فرموده است: ﴿وَأَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ [البقرة: ۱۹۶]. «حج و عمره را به تمام و کمال خالصانه برای الله انجام بدهید و اگر (از برگزاری بعضی از مناسک) بازداشته شدید (و خواستید از احرام به درآئید) هر آنچه از قربانی که برایتان میسر باشد ذبح کنید».

هرگاه انسان از انجام واجبی از واجبات حج- مانند شب گذراندن در مزدلفه- بازداشته شد، باید گوسفندی را در مزدلفه، یا در منی و یا در داخل مکه ذبح نماید و اگر برایش میسر نبود هیچ چیزی بر او واجب نخواهد بود، زیرا ایجاب ده روز روزه برای کسی که در زمان احصار حیوانی را نیابد هیچ دلیلی از کتاب و سنت ندارد و قیاس آن بر قربانی تمتع قیاسی مع‌الفارق است. علاوه از آن مخالف ظاهر نص نیز می‌باشد، چون الله تعالى فقط در مورد قربانی تمتع گفته است که گرفتن سه روز، روزه در ایام حج و هفت روز به هنگام برگشت به وطن لازم است. ولی درمورد احصار گفته است: «اگر از انجام بعضی از مناسک بازداشته شدید هر آنچه که از قربانی برایتان فراهم شود ذبح کنید». و در مسئله‌ی احصار، بدلی برای قربانی ذکر نکرده است، و این نشان می‌دهد که مسئله تمتع و احصار با هم فرق می‌کنند.

خلاصه این که به نظر من این‌هائی که مبیت را در مزدلفه ترک می‌دهند (به علت شلوغی و عذر) بخاطر احتیاط و رفع تکلیف حیوانی را قربانی کنند. و این‌‌ها چنانچه افراد پولداری باشند با ذبح یک حیوان ضرر نمی‌کنند و اگرفقیر باشند پس چیزی بر آن‌‌ها لازم نیست.

شیخ ابن عثیمین- کتاب الدعوة‌ (۲/۱۸)