فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۷۶] بیانیه‌ی انجمن دائمی افتا در مورد بازی (مونوبولی)

س: الحمد لله وحده والصلاة والسلام علي من لا نبي بعده وبعد:

کمیته دائم پژوهش‌های علمی و افتا از نام‌های اطلاع یافت که از سوی مدیر کل اداره آگاهی، توجیه و ارشاد به ریاست هیأت امر به معروف و نهی از منکر به شماره (۱۲۰۹/۹س)، تاریخ (۱۶/۷/۱۴۱۴)هـ به مفتی کل ارسال گردید و به شماره (۳۴۱۱)، تاریخ (۲۲/۷/۱۴۱۴) از مدیریت کل به هیأت علمای عالی رتبه محول گردید، و مفتی کل خواستار بررسی در مورد بازی (مونوبولی) شده و این بازی براساس اظهارات آگاهان بدینصورت است:

این بازی عبارت است از برگ‌های ۵۰×۵۰ سانتیمتر که به مربع‌‌های کوچکی تقسیم شده است، هر مربعی اسم مشخصی دارد و قیمت معینی دارد. این مربّع‌‌ها عبارتند از قطعه‌‌های زمین یا ایستگاه‌های راه آهن و در اصل در بازی خریدن زمین‌‌ها یا ایستگاه‌‌ها که بقیه بازیگران وقتی از آن عبور می‌کنند باید تصویری بپردازند، تعداد بازیگران ۲ تا ۶ نفر است، فردی دیگر هست که به عنوان مسئول بانک است که در آغاز بازی به هر بازیکنی مبلغ مشخصی هدیه می‌نماید، سپس بازی از مکعب‌های کوچکی (نردگل‌ها) آغاز می‌شود.

طوری که هر بازیگر این مهره را می‌اندازد تا به و سیله آن شمار‌های بدست بیاورد که به وسیله آن از نقطه آغاز به محلی منتقل می‌شود که با این مکعب‌‌ها به دست آورده است، و بازیگر بین خریدن یا گذشتن از آن مختار است...

و همین طور دیگر بازیکن‌‌ها و بازیگر‌ها شکل‌‌هایی که نماد هتل‌‌ها هستند از بانک می‌خرد و آن را در زمینی که آن را خریده می‌گزارد تا قیمت اجاره آن بالا برود. بازیگر می‌تواند با رهن دادن املاک خود به بانک از بانک قرض بگیرد، و همچنین بعضی از منطقه‌‌ها عبارتند از منطقه (بهره) که با کارت‌هایی که بر آن نوشته شده (مبلغ مشخص از بانک بگیر) (مبلغ معینی به بانک بده) مشخص شده‌اند.

ج: کمیته افتا بعد از بررسی اینگونه پاسخ داد:

این بازی حرام است؛ چون قمار است اگر به پول باشد، و اگر به پول نباشد باز هم حرام است. چون رقابت در کاری بیهوده و باطل است و از ذکر الله تعالی و نماز باز می‌دارد، بین بازیکنان دشمنی و نفرت ایجاد می‌نماید، چنان که الله تعالی در سوره مائده می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ٩٠ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِ وَيَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ٩١﴾ [المائدة: ۹۰ – ۹۱]. «ای مؤمنان شراب قمار و بت‌‌ها و تیر‌های بخت آزمایی پلیدند و از عمل شیطان می‌باشند، از آن پرهیز کنید تا رستگار شوید. بیگمان شیطان می‌خواهد میان شما در شراب و قمار دشمنی و نفرت ایجاد کند و از ذکر خدا و از نماز باز می‌دارد، پس آیا باز می‌آیید».

و بالله التوفیق، و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه وسلم

فتاوی اللجنة (۱۵/۲۲۲-۲۲۴).