فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۵] حکم بیمه درمانی

س: بعضی از مؤسسات و شرکت‌‌های بومی و محلی کارمندان و خانواده هایشان را بیمه می‌کنند، و با بیمارستآن‌‌های منطق‌های و فرا منطق‌های قرارداد می‌بندند به این صورت:

۱- مؤسسه هر ماه برای هر فردی از کارمندان خود مبلغ ۱۰۰ ریال به بیمارستان می‌پردازد، و به تعداد مراجعهء فرد برای مداوا به بیمارستان کاری ندارد.

۲- بیمارستان متعهد است که افراد بیمه شده را معالجه نموده و دارو‌های لازم را به آن‌‌ها بدهد و اگر لازم باشد که جراحی شوند این کار را هم انجام دهد.

بدیهی است که در بعضی از ماه‌ها بیمارستان برای معالجه یک نفر بیش از صد ریال هزینه می‌کند، به خصوص اگر فرد تحت عمل جراحی و امثال آن قرار بگیرد، گاهی فرد اصلاً به بیمارستان نمی‌آید چون نیازی پیدا نمی‌کند از این رو از صد ریالی که مؤسسه به بیمارستان می‌پردازد چیزی اصلاً خرج نمی‌شود یا مقدار‌اندکی از آن خرج می‌شود. سؤال این است: آیا این بیمه درمانی از نظر شرعی جایز است؟ یا از عوامفریبی شرکت‌های بیمه است؟

دوم اینکه: آیا می‌توان این را از باب جعاله قرار داد که شرعاً جایز است، چنان که بعضی از محققان در مجله البحوث الفقهیه المعاصره شماره ۳۱ گفته‌اند:

سوم: صورت جایز بیمه درمانی چیست؟

ج: آنچه در سوال ذکر شده از نوع بیمه تجاری است که حرام می‌باشد؛ زیرا جزئیات آن نامعلوم است (اصل جهالت)، این کار عوامفریبی است و حیف و میل اموال مردم است.

بیمه تعاونی جایز، به این صورت است که صندوقی تشکیل شود و کمک‌‌های مردمی و خیرین، از طریق این صندوق صرف نیازمدان برای معالجه و امور دیگر شود. خیرینی که کمک هایشان را به این صندوق هدیه می‌کنند نباید سودی داشته باشند بلکه هدفشان از آن فقط کمک به نیازمندان و قصد ثواب باشد، در این صورت جایز است.

اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الافتاءمن

کتاب (الفتاوی المتعلقة بالطب...)، ص (۴۴۰).