فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۰] روش حجاب شرعی

بسیاری از دختران جوان به گمان خود حجاب اسلامی می‌پوشند و حجاب آن‌‌ها چادر سیاهی است که کناره‌‌های آن تزئین شده آن‌‌ها این چادر را روی سر می‌گذارند و با آن چهرهء خود را می‌پوشانند؛ اما متأسفانه چشم‌ها نمایان است و صورت مجسّم می‌باشد، و زنگ خطر در این حجاب جدید این است که این دختران آهسته آهسته قسمت بیشتری از اطراف چشم‌ها را باز می‌گذارند به بهانه اینکه جلوی دیدشان گرفته نشود.

و با توجه به گسترش این نوع حجاب، زنانی که به این شیوه حجاب نمی‌کنند در میان دوستان خود مطرود می‌باشند و واپسگرا و متشدّد نامیده شوند، و ادعا می‌شود که زنان در عصر پیامبر ج اینگونه حجاب می‌کرده‌اند.

س: آیا پوشیدن چنین حجابی جایز است؟ لطفاً روش و کیفیت حجابی را که اسلام به آن امر نموده بیان کنید.

ج: استعمار فکری برای باز داشتن مردم از عمل به عقاید و رفتار و عبادات دینی و معامله براساس آموزه‌‌های دین، از هیچ کوششی فرو گذار نمی‌کند، اما ایمان مؤمن بمنزله‌ی دژ محکمی است که اجازه نمی‌دهد این تباهکاران به اهداف خود برسند، و آن دژ، همانا بازگشت به قرآن وسنت پیامبر ج است، چون خداوند متعال می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا٥٩﴾ [النساء: ۵۹]. «اى مؤمنان، از خداوند اطاعت کنید و از رسول [او] و صاحبان امرتان [هم ] اطاعت کنید هرگاه در چیزى اختلاف کردید، اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید، آن را به خدا و رسول بازگردانید. این بهتر و نیک انجام تر است».

اگر در مورد این مسئله به کتاب و سنت مراجعه کنیم می‌بینیم که در حجاب اسلامی‌باید زنان چهره‌‌های خود را از معرض دید نامحرمان بپوشانند، و دلایل آن در کتاب‌هایی که در این موضوع تألیف شده است ذکر گردیده‌اند، که در اینجا نیازی به توضیح آن نیست.

دیدگاه درست این را اقتضا می‌نماید که باید چهره پوشانده شود؛ چون صورت، در بر گیرنده‌ی زیبایی زن و محل توجه است، بدیهی است وقتی که مردان می‌خواهند به زیبایی زن بنگرند به چهره‌اش نگاه می‌کنند، مادام که چنین است هرگاه چهره، نمایان باشد و هر کسی آن را ببیند، این امر در بر گیرنده‌ی فتنه بزرگی خواهد بود. پوشاندن چهره از پوشاندن دیگر اعضا همچون پا‌ها و کف دست‌ها اولی تر است؛ زیرا صورت زن بیشتر سبب فتنه می‌گردد.

حجابی که در سؤال کیفیت آن ذکر شده با آنچه دلایل شرعی اقتضا می‌کند منافات دارد، چون این نوع حجاب، اظهار زینت را در بر دارد؛ زیرا چادر، تزئین شده است، و خداوند در مورد پیرزنان می‌گوید: ﴿وَٱلۡقَوَٰعِدُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا يَرۡجُونَ نِكَاحٗا فَلَيۡسَ عَلَيۡهِنَّ جُنَاحٌ أَن يَضَعۡنَ ثِيَابَهُنَّ غَيۡرَ مُتَبَرِّجَٰتِۢ بِزِينَةٖۖ﴾ [النور: ۶۰]. «و [نیز] زنان یائسه اى که امید ازدواج ندارند. بر آنان گناهى نیست از آن که لباس‌هایشان را در حالى فرو نهند که زینتى آشکار نکنند».

این در مورد پیرزنانی است که امیدی به ازدواج ندارند، پس دختران جوانی که امید ازدواج دارند، و مردان به آن‌‌ها علاقه مند می‌شوند، چگونه می‌توانند اظهار زینت کنند؟!

با گذاشتن نقاب در قسمت چشم‌ها و وقتی زنان در آن فراتر رفته و ابرو‌ها و گونه‌‌ها را هم نمایان می‌کنند، این با عمل زنان در عصر پیامبر ج مخالف است. براساس بررسی‌‌های انجام شده ما می‌دانیم که اوضاع در چنین اموری به سرعت تغییر می‌کنند، شاید زنان این نوع حجاب را به صورتی نزدیک با حجاب زنان عصر پیامبر ج پوشیده‌اند؛ اما دیری نمی‌گذرد که از آن فاصله می‌گیرند.

از اصول و ضوابط مشخص، نزد اهل علم این است که باید دروازه‌ی فساد و شر مسدود شود، یعنی آنچه ذریعه و وسیل‌های برای کار حرامی می‌شود باید جلوی آن گرفته شود. بنابراین آنچه در سؤال ذکر شده تردیدی نیست که حرام است و ذریع‌های برای حرامی‌بزرگ‌تر و بزرگ‌تر خواهد شد.

نصیحت بنده به زنان مؤمن این است که از خدا بترسند و در اسلام سنّت و روشِ بدی را مرسوم نکنند که هم خودشان گناهکار می‌شوند و هم هر کسی که به آن روشِ بد عمل کند نیز گناهش بر گردن بنیانگذاران آن روش می‌باشد.

از بزرگ‌تر‌‌ها بپرسند که آیا حجاب و پوشاندن تمام چهره به آن‌‌ها ضرری رسانده است؟ آیا سبب نقصان دین آن‌‌ها گردیده؟ آیا سبب شده تا آن‌‌ها در انجام وظایف خود کوتاهی ورزند؟ آیا سبب شده که آن‌‌ها از نظر دینی یا فکری یا اخلاقی یا اجتماعی عقب گرد کنند؟ قطعاً هیچ یک از این موارد، اتفاق نیفتاده است، پس زنان امروزه باید راه مادران خود و راه زنان صحابه ش را در پیش بگیرند.

ابن عثیمین- الدعوة، العدد (۱۳۲۰).