فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۵] شرایط و محدوده‌ی نگاه به دختری که خواستگار می‌خواهد او را ببیند

س: خواستگار تا چه حد می‌تواند دختر مورد نظرش را ببیند؟ از علمای دین شنیده بودم که خواستگار می‌تواند فقط صورت و دو کف دست او را ببیند، ولی در روزنامه (النور) که در مصر پخش می‌شود، خواندم که خواستگار می‌تواند دو پای نامزدش تا زیر زانو ببیند، لطفاً قول صحیح را بیان کنید؟

آیا کسی که می‌خواهد با دختری ازدواج کند، می‌تواند خود را سر راه او قرار بدهد و مخفیانه او را نگاه کند؟ آیا این عمل از صحابه انجام گرفته است؟

ج: کسی که می‌خواهد با زنی ازدواج کند، هنگام خواستگاری به اتفاق علما می‌تواند بدون تلذذ و شهوت و بدون خلوت به صورت او نگاه کند.

این ضرورت بدان خاطر است که بین دو نفری که می‌خواهند در آینده با هم ازدواج کنند محبت و الفت برقرار شود، نگاه به چهره کافی است، زیرا چهره در برگیرنده‌ی محاسن و زیبائی‌‌های شخص است، با نگاه کردن به چهره مقصود حاصل می‌شود.

برخی از ائمه، نگاه کردن به دو کف دست و اعضایی که غالباً ظاهر است و نگاه کردن به آن‌‌ها فرد را بیشتر تشویق به ازدواج می‌کند؛ جایز قرار داده‌اند، خواستگار می‌تواند مخفیانه، راه رفتن فرد مورد علاقه‌اش را که می‌خواهد با او ازدواج کند و نامزد است ببیند تا بیشتر به ازدواج با او تشویق شود.

ابو داود از جابر بن عبد الله س روایت می‌کند که رسول الله ج فرمود: «إِذَا خَطَبَ أَحَدُكُمْ الْـمَرْأَةَ فَإِنْ اسْتَطَاعَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى مَا يَدْعُوهُ إِلَى نِكَاحِهَا فَلْيَفْعَلْ، فَإِنَّهُ أَحْرَى أَنْ يُؤْدَمَ بَيْنَهُمَا» [۱۳۳۷]. «چون یکی از شما از دختری خواستگاری نمود و می‌توانست به محاسن او نگاه کند این کار را انجام دهد، تا انگیزه‌ی ازدواجش قویتر شود».

جابر س می‌گوید: (از زنی خواستگاری نمودم و خودم را پنهان می‌کردم تا به او نگاه کنم و در امر ازدواج بیشتر مشتاق او شوم، سر انجام با او ازدواج نمودم).

ابو هریره س می‌گوید: مردی از زنی خواستگاری نمود، پیامبر ج به او فرمود: «أَنَظَرْتَ إِلَيْهَا فَإِنَّ فِي أَعْيُنِ الْـأَنْصَارِ شَيْئًا» [۱۳۳۸]. «به نامزدت نگاه کن، زیرا در چشم‌‌های انصار چیزی است. منظور این است دارای چشم‌‌های کوچکی هستند و یا آبی چشم هستند که شاید مورد پسند شما واقع نشوند».

وبالله التوفیق، و صلی الله علی نبینا محمد و آله وصحبه وسلم

فتاوای انجمن دائم پژوهش‌‌های علمی و افتا (۱۸/۷۵)

[۱۳۳۷] تخریج حدیث در فتوای سابق گذشت. [۱۳۳۸] مسلم (۱۴۲۴)، احمد (۲/۲۸۶-۲۹۹)،نسائی (۳۲۴۸-۳۲۴۹) و دیگران.