فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۱۹۱] حکم گفتن: برادر من، دوست من یا خندیدن به روی غیر مسلمان برای جلب دوستی آن‌ها، چیست؟

[۱۹۱] حکم گفتن: برادر من، دوست من یا خندیدن به روی غیر مسلمان برای جلب دوستی آن‌ها، چیست؟

س: گفتن برادر به غیر مسلمان، و نیز گفتن دوست، رفیق و خندیدن به روی کفار به هدف جلب دوستی، چه حکمی‌دارد؟

ج: گفتن «برادر» به غیرمسلمان، حرام است، مگر برادر نسبی یا رضاعی باشد؛ چون زمانی که اخوت و برادری نسبی و سببی منتفی باشد فقط برادر دینی باقی می‌ماند. لذا کافر برادر دینی به شمار نمی‌آید وقول نوح ÷ را یادآوری می‌کنیم، که می‌فرماید: ﴿وَنَادَىٰ نُوحٞ رَّبَّهُۥ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ٱبۡنِي مِنۡ أَهۡلِي وَإِنَّ وَعۡدَكَ ٱلۡحَقُّ وَأَنتَ أَحۡكَمُ ٱلۡحَٰكِمِينَ٤٥ قَالَ يَٰنُوحُ إِنَّهُۥ لَيۡسَ مِنۡ أَهۡلِكَ [هود: ۴۵ – ۴۶]. «نوح به پروردگارش عرض کرد، پروردگارا! پسرم ازخاندان من است، و وعده تو [درباره خاندانم] حق است و تو از همه‌ی حکم کنندگان برتری، [الله فرمود:] او از اهل تو نیست اونتیجه عمل غیرنیکو است».

اما گفتن دوست و رفیق به سبب ندانستن اسمش هنگام صدا زدن اشکالی ندارد. ولی اگر هدفش معنای این جملات باشد و می‌خواهد به او دوست و نزدیک شود.

الله در این باره می‌فرماید: ﴿لَّا تَجِدُ قَوۡمٗا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ يُوَآدُّونَ مَنۡ حَآدَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَوۡ كَانُوٓاْ ءَابَآءَهُمۡ أَوۡ أَبۡنَآءَهُمۡ أَوۡ إِخۡوَٰنَهُمۡ أَوۡ عَشِيرَتَهُمۡ [المجادله: ۲۲]. «هیچ قومی را که ایمان به الله و روز رستاخیز دارند، نمی‌یابی که با دشمنان الله و رسولش دوستی کنند هرچند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان‌شان باشند».

برای فرد مؤمن جایز نیست که با کلمات محبت‌آمیزی که به قصد دوستی به کار می‌رود، کافر را مورد خطاب قرار دهد. و نیز تبسم به روی کافر به هدف جلب دوستی، همان طور که از آیه مشخص است، جایز نیست.

شیخ ابن عثیمین- فتاوای عقیده – (۲۵۳، ۲۵۴)