فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۸۷] حکم سؤال از کیفیت ذبح قبل از خوردن

س: روزی تعدادی از دوستانم را برای نهار دعوت کردم، وقتی که آمدند و سفره چیده شد، در میان غذا‌ها مرغی بود که خودمان در خانه با زغال آن را کباب کرده بودیم. یکی از دوستان‌که فرد صالح و متدینی بود از من پرسید: آیا این مرغ وارداتی است یا ازتولیدات داخل است؟ گفتم وارداتی است، به گمانم از فرانسه وارد شده باشد، آن دوست از خوردن‌آن امتناع کرد! پرسیدم چرا نمی‌خوری؟ گفت حرام است. گفتم چرا؟ پاسخ داد: ازبرخی مشایخ شنیده‌ام که می‌گویند: حرام است. حال از شما می‌خواهم این حکم شرعی را برایمان توضیح دهید.

ج: خوردن گوشت‌‌های وارداتی از کشور‌های غیر اسلامی، کار ذبح مستقیماً توسط‌یهود و نصاری انجام می‌شود، اشکالی ندارد و شایسته نیست که سؤال شود، چگونه ذبح کرده‌اند؟ آیا [۱۰۷۱] هنگام ذبح نام الله را برده‌اند یاخیر؟ زیرا رسول الله ج از گوشت گوسفندی که یهودیان برای ایشان به عنوان‌هدیه فرستاده بودند، خوردند [۱۰۷۲] و نپرسید که چگونه ذبح کرده‌اند و آیا نام الله را در هنگام ذبح بر زبان آورده‌اند یا خیر؟ همچنین پیامبر ج از خوراکی که یک نفر یهودی ترتیب داده بود خورد.

در صحیح بخاری روایت‌است‌که: گروهی به رسول الله ج گفتند: کسانی برای ما گوشت می‌آورند و ما نمی‌دانیم که آیا نام الله را در هنگام ذبح برده‌اند یا خیر؟ رسول الله ج فرمود: «سَمُّوا عَلَيْهِ أَنْتُمْ وَكُلُوهُ». «شما بسم الله بگویید و از آن بخورید». عایشهل راوی حدیث می‌گوید: آن‌‌ها (سؤال کنندگان) تازه مسلمان بودند [۱۰۷۳].

این احادیث خود دلیلی است بر این که سؤال کردن از کیفیت ذبح کار جالبی نیست مادامی که کار ذبح توسط افراد معتبر انجام می‌پذیرد؛ و این خود از حکمت شرع و آسانی آن است. اگر از مردم بخواهیم که از صحیح بودن شرایط ذبح تحقیق کنند، نوعی سختی و فشار بر آن‌‌ها وارد می‌شود و شریعت اسلام، شریعتی سخت و مشقت بار معرفی خواهد شد.

اما اگر حیوان ذبح شده از کشور‌هایی بود که اسلام ذبح آن‌‌ها را قبول ندارد؛ مانند: آتش پرستان، بت پرستان و بی‌دینان، خوردن گوشت آن بر فرد مسلمان حلال نیست، چرا که الله‌تعالى خوردن غذای غیر مسلمان، بجز یهود و نصاری را بر مسلمان مباح قرار نداده است.

اگر شک وجود داشت که آیا اهل کتاب آن را ذبح کرده‌اند، یا دیگران اشکالی در خوردن آن به وجود نمی‌آید.

فقها گفته‌اند: اگر حیوان ذبح شد‌های در جایی ر‌ها شده بود که ذبح اکثر اهالی آن حلال است، خوردن گوشتش حلال است. اما در این حالت بهتر است کاری را انجام دهیم که از شک و گمان برطرف شود. همچنین: اگر گوشتی را از جایی آوردند که ذبح بعضی از آن‌‌ها حلال است و به صورت شرعی ذبح می‌کنند و بعضی دیگر از راه غیر شرعی، اما اکثریت با گروه اول است، لذا خوردن آن گوشت اشکالی ندارد، اما بهتر است از خوردن آن گوشت امتناع شود.

شیخ ابن عثیمین- جریدة المسلمون، العدد۲

[۱۰۷۱. ‌ - بخاری ۲۶۱۷و مسلم ۲۱۹۰. [۱۰۷۲] بخاری (۲۰۶۹،۲۵۰۸) و به بحث حافظ در الفتح (۵/۱۶۷) در این باره رجوع شود که آیا آن یهودی پیا مبر ج را دعوت کرد؟ یا انس س آن غذا را آورد؟ یا یهودی، انس را فرستاد، آن طور که در روایت د یگر آمده است؟ [۱۰۷۳] بخاری (۲۰۵۷، ۵۵۰۷،۷۳۹۸).