فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۳] حکم اختصاص روز جمعه برای زیارت قبور و دعای زیارت

س: در این موضوع حدیثی از ابوهریره س نقل می‌شود که رسول الله ج فرموده است: «من زار قبر والديه أو أحدهما كل جمعة غفر له وكتب باراً». «هرکس قبر والدین خود یا یکی از آن‌‌ها را در هر جمعه زیارت کند گناهانش بخشوده می‌شود و نامش بعنوان نیکوکار ثبت می‌شود».

امیدوارم توضیح دهید که آیا دعای مخصوص زیارت قبر والدین یا یکی از آن‌‌ها وجود دارد؟ همچنین بفرمایید، برای زیارت قبور قبل از نماز جمعه باید رفت یا بعد از آن؟ آیا در روز جمعه لحظه‌ی برتری برای این کار در نظر گرفته شده است؟

ج: اولاً: حدیث مذکور بسیار ضعیف است و بخاطر ضعفش قابلیت استدلال را ندارد.

ثانیاً: رفتن به زیارت قبور در هر وقت جایز است و دلیلی برای تخصیص روز جمعه یا روز دیگر وجود ندارد. امام مسلم با سند خود از سلیمان بن بریده و او از پدرش روایت کرده که رسول الله ج به آنان تعلیم داد، هنگامی که به گورستان می‌روند، چنین بگویند: «السّلامُ عَلي أهْلِ الّديارِ المُوْمِنْيِن والمُسْلِمينَ، وإنّا إنْ شَاءَ اللهُ بِكُمْ لاَحِقُوْن، أسْألُ اللهَ لَنَا ولَكُمُ الَعافِيةَ» [۸۹۲]. «سلام بر مؤمنان و مسلمانان این دیار باد! و ما هم انشاء الله به شما ملحق خواهیم شد، از الله برای خود و شما طلب عافیت می‌کنم».

از ابن‌عباس س روایت شده که رسول الله ج در میان گور‌های مدینه گذر کرد و رو به آن‌‌ها نمود و فرمود: «السَّلاَمَ عَلَيْكُمْ يَا أهْلَ الْـقُبُوْر، يَغْفِرُالله لَنَا ولَكُمْ، أنّْتُمْ سَلَفُنَا ونحن بَالأثَرِ» [۸۹۳]. «سلام بر شما‌ای اهل قبور، الله ما و شما را ببخشد، شما پیش از ما رفته‌اید و ما هم بدنبال شما خواهیم آمد» این حدیث را امام ترمذی روایت کرده و گفته که حدیث مذکور «حسن» است.

وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم

فتاوای انجمن دایمی بحوث علمی و افتا (۹/۱۱۲، ۱۱۳)

[۸۹۲] مسلم (۹۷۵). [۸۹۳] ترمذی(۱۰۵۳)، طبرانی در «الکبیر» ۱۲/۱۰۷ (۱۲۶۱۳)، ضیای مقدسی در «المختاره» (۵۳۲).