[۱۰] اگر کسی بر چیز‌های متعدد از یک نوع قسم بخورد، آیا در آن فقط یک کفاره کفایت می‌کند یا نه؟
س: کفاره سوگند چیست؟ آیا کفاره برحسب ترتیب است یا برحسب انتخاب و اختیار؟ آیا اگر برای یک چیز چند بار قسم بخورم یک کفاره کفایت می‌کند یا برای هر سوگندی جداگانه کفاره داد؟
ج: کفارهء قسم غدا دادن به ده مستمند از خوراک‌‌های معمولی است که انسان برای خانواده‌اش فراهم می‌نماید، یا لباس دادن به آن‌‌ها و یا آزاد کردن برده ایی می‌باشد و اگر کسی یکی از این سه چیز را نیافت سه روز روزه بگیرد و فرد در خوراک دادن و لباس دادن و آزاد کردن برده ایی اختیار دارد ؛ اما بعد از این سه چیز نوبت روزه گرفتن است، و غذایی را که باید بدهد نصف صاع از خوراکی است که در آنجا مصرف می‌شود از قبیل خرما، گندم، جو و غیره و معادل یک و نیم کیلو می‌باشد؛ اما لباس پیراهن و شلوار و ردایی است که می‌توان با آن نماز خواند و آزاد کردن برده. این است که بردهء مؤمنی را آزاد کند.
اما اگر شخصی بر اشیاء متعدد از جنس واحد قسم بخورد، در آن یک کفاره کفایت می‌کند، مثل اینکه فردی بگوید: سوگند به خدا با فلانی حرف نمی‌زنم و این جمله را زیاد تکرار کند در این صورت اگر سوگندش را بشکند فقط یک کفاره کفایت می‌کند، اما اگر آنچه بر آن قسم خورده از اجناس مختلفی باشد، مثل اینکه فردی بگوید: سوگند به خدا با فلانی حرف نمی‌زنم، سوگند به خدا به دیدار فلانی نمی‌روم سوگند به خدا به سفر نمی‌روم و امثال این جمله ها، در این صورت اگر در هر مورد سوگند خود را بشکند بر او یک کفاره لازم می‌شود. چون خداوند متعال در سوره مائده می‌فرماید: ﴿لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ٨٩﴾ [المائدة: ۸۹]. «خداوند شما را به خاطر سوگند‌های بیهوده و بی‌اراده مؤاخده نمی‌کند، ولی شما را در برابر سوگندهایی که از روی قصد و اراده خورده اید مؤاخذه می‌کند، کفاره اینگونه سوگند‌ها عبارت است از خوراک دادن به ده نفر مستمند از غذاهای معمولی و متوسطی که به خانواده خود می‌دهید؛ یا جامه دادن به ده نفر از مستمندان و یا آزاد کردن برده ای؛ اما اگر کسی نیافت سه روز روزه بگیرد این کفارهء سوگندهایی است که می‌خورید، سوگند‌های خود را حفظ کنید. اینگونه خداوند آیات خود را بر شما بیان می‌دارد باشد که شکر گذارید».
بهتر است که سه روز روزه پشت سر هم باشد تا از دایرهء اختلاف بیرون آمده باشد، و اگر سه روز را جدا جدا روزه گرفت اشکالی ندارد. چون خداوند به طور مطلق روزه گرفتن را بیان کرد؛ و پشت سر هم بودن آن را نگفته است که این لطف الهی بر بندگان است که بر آن‌‌ها سخت نگرفته است.
شیخ ابن باز مجموع فتاوی ومقالات متنوعة ۲۳/۱۲۸، ۱۲۹