فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۲۷] آیا در نکاح، کفو در نسب لازم است؟

[۲۷] آیا در نکاح، کفو در نسب لازم است؟

س: بنده در خوابگاه با یکی از اشراف قریش، هم اتاق هستم، از او خواستم مرا به ازدواج دخترش درآورد، قبول نکرد و گفت: برای اشراف قریش روا نیست که با دیگران ازدواج کند؛ مگر با افراد قبیله‌ی خودش. آیا چنین چیزی صحت دارد؟

ج: دیدگاه صحیح در امر ازدواج از نظر کفو، دیانت است نه نسب و نژاد.

زیرا الله تعالى می‌فرماید: ﴿إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡ [الحجرات: ۱۳]. «قطعاً ارجمندترین شما نزد الله تعالى پرهیزگارترین شماست».

به دلیل این که رسول الله ج فاطمه بنت قیس را که از قبیله قریش بود به ازدواج اسامة بن زید س که غلام آزاد شده پیامبرج بود درآورد. [۱۳۱۶]

به دلیل این که زید بن حارثه س غلام آزاده شده‌ی پیامبر ج زینب بن جحش را ازدواج نمود که زینب از قبیله اسدیه بود؛ [۱۳۱۷] بخاری، نسائی و ابو داود از عائشه ل روایت می‌کند که ابوحذیفه بن عتبه بن ربیعه بن عبد شمس قریشی که از همراهان نبی اکرم ج در جنگ بدر بود، سالم را که غلام آزاد شده زنی انصاری بود، به فرزندی قبول کرد و برادرزاده اش؛ هند دختر ولید بن عتبه بن ربیعه، را به نکاح او درآورد، [۱۳۱۸]

ترمذی از ابو حاتم المزنی روایت می‌کند که رسول الله ج فرمود: «إِذَا خَطَبَ إِلَیکمْ مَنْ تَرْضَوْنَ دِینَهُ وَخُلُقَهُ فَزَوِّجُوهُ إِلَّا تَفْعَلُوا تَکنْ فِتْنَةٌ فِی الْـأَرْضِ وَفَسَادٌ کبیر»

هر زمان شخصی که شما دین واخلاق او را می‌پسندیدید برای خواستگاری نزد شما آمد او را داماد کنید وگرنه فتنه وفساد در زمین فراگیر خواهد شد. اصحاب عرض کردند یا رسول الله: اگر چه در وجود آن شخص موردی باشد؟ پیامبرج تا سه بار همین حدیث را ارشاد فرمودند [۱۳۱۹]. ترمذی می‌گوید:«حدیث حسن غریب».

ابو داود از ابوهریره س روایت می‌کند، «أن ابا هند حَجَمَ النبي ج في اليافوخ، فقال ج: (يا بني بَيَاضَةَ! أَنكحوا أبا هندَ وأَنْكِحُوا اليه» [۱۳۲۰]. «شخصی معروف به ابا هند، پیامبر را در یافوخ (محل به هم پیوستن استخوآن‌‌های جلو و عقب سر) حجامت نمود. پیامبر فرمود:‌ای بنی بیاضه به اباهند زن بدهید و از آن‌‌ها زن بگیرید» ابا هند از موالی انصار بود. پیامبر خطاب به انصار فرمود: دختران خود را به نکاح این‌‌ها بدهید و از دختران آن‌‌ها خواستگاری کنید.

در امر ازدواج باید از دختر، کسب اجازه شود تا با رضایت کامل او را به عقد خواستگارش درآورند و زن بیوه باید مورد مشورت قرار گیرد و رضایت کامل خود را اعلام بدارد.

چنانچه از دختری غیر عرب مردی از عرب و از قریش خواستگاری نماید و باهم ازدواج کنند، بدون هیچ اشکالی این ازدواج صحیح است. بدلیل احادیثی که در این مورد به صحت رسیده است.

وبالله التوفیق، و صلی الله علی نبینا محمد و آله وصحبه وسلم

فتاوای انجمن دائم پژوهش‌‌های علمی و افتا (۱۸/۱۸۵-۱۸۷)

[۱۳۱۶] «موطأ مالک» ۲/۵۸۰ (۱۲۱۰) شافعی در «رساله» ص (۳۱۰-۳۰۹) احمد (۶/۴۱۵،۴۱۴،۴۱۲،۳۷۳) مسلم (۱۴۸۰) و دیگران. [۱۳۱۷] تفسیر ابن جریر طبری ۲۰/۲۷۲،۲۷۱ در تفسیر ﴿وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٖ وَلَا مُؤۡمِنَةٍ[الأحزاب: ۳۶]. [۱۳۱۸] «موطأ مالک» ۲/۶۰۵ (۱۲۶۵)، بخاری (۴۰۰۰، (۵۰۸۸) متن روایت از بخاری است. ودیگران [۱۳۱۹] تخریج این حدیث در فتوای شماره ۴ ازهمین باب گذشت. [۱۳۲۰] ابو داود (۲۱۰۲) دارقطنی ۳/۳۰۰ (۲۰۴) ابن حبان (۴۰۶۷) طبرانی در الکبیر ۲۲/۳۲۱ (۸۰۸،حاکم۲/۱۶۴ (۲۶۹۳) حاکم آن را صحیح دانسته وذهبی با او موافق است.